باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمدحسین نیک‌خوی متین - برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری با حضور سید محمد کاظم سجادپور، کارشناس مسائل بین الملل و سید جلال دهقانی فیروزآبادی، استاد روابط بین الملل به تحلیل سفر ترامپ به غرب آسیا و اهداف و انگیزه‌های این سفر پرداخت.

سجادپور در ابتدای این برنامه بیان کرد: ترامپ هم در دور اول و هم در دور دوم ریاست جمهوری خود اولین سفرش را به عربستان انجام داد. جنبه این انتخاب با ارزیابی نیت‌های شخصی ترامپ به سیاست‌های داخلی و خارجی او بر می‌گردد. نیت‌هایی که حول موضوع موفقیت‌های شخصی برای او مرتبط می‌شود. ترامپ میلیارد‌ها دلار در این سفر‌ها سود کرد. همین موضوع یکی از دلایل سفرش بود. او در این مدت پرونده درخشانی در آمریکا  از خود ثبت نکرده و رفتار‌های غیر متعارفی داشته است، اما این سفر از جنبه کسب موفقیت‌های شخصی برای او اهمیت داشت.

وی گفت: علاوه بر ترامپ، اکنون در کشور‌های عربی افرادی سردمدار هستند که به موضوعات اقتصادی اهمیت بیشتری می‌دهند و چندان به مانند گذشتگان خود رفتار نمی‌کنند؛ لذا نمی‌توان گفت این سفر تنها اهمیت سیاسی یا اقتصادی دارد بلکه همه موارد را شامل می‌شود. این سفر را باید چند وجهی نگاه کرد چرا که سفر مهمی بود؛ هم برای منطقه و هم برای جهان.

اولویت اول سفر ترامپ به غرب آسیا منافع اقتصادی است

سید جلال دهقانی فیروزآبادی، استاد روابط بین الملل در ادامه بیان کرد: این سفر اهداف مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی و دفاعی داشت و ترامپ در مذاکراتش همه اینها را مطرح کرد، اما اولویت اول منافع اقتصادی است.

این کارشناس بیان کرد: با توجه به اولویت‌هایی که ترامپ در آمریکا مبنی بر بازگشت سرمایه به این کشور مطرح کرده است، این سفر برای آن‌ها بسیار مهم بوده است و عربستان قول داده که ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند و امارات هم قول سرمایه‌گذاری با مبالغ زیاد را در آمریکا داده و اینها از اهداف آمریکا و ترامپ بوده است. قطر هم قرار است دو میلیارد دلار قرارداد برای دریافت تسلیحات نظامی ببند و اینها تنها بخشی از قرارداد‌های تجاری این کشور‌ها است.

وی تاکید کرد: این سفر هدف منطقه‌ای و جهانی دارد. عربستان اکنون می‌خواهد روابط خود را به گونه‌ای تامین کند که هم با چین و هم با آمریکا رابطه داشته باشد. از دیگر دلایل این سفر می‌توان این را عنوان کرد که آمریکایی‌ها با این سفر می‌خواستند با چینی‌ها مقابله کنند و کمی تعادل را در زمینه روابط عربستان با چینی‌ها و خودشان بیشتر کنند. اما به جدیت می‌توان گفت که هنوز هم اولویت آمریکا برقراری نوعی نظم منطقه‌ای است که بتواند چین را مهار کند.

تصور نتانیاهو این بود که آمدن ترامپ برکتی برای او و جناحش خواهد داشت

سجادپور در ادامه درباره مشکلات آمریکا و صهیونیست‌ها، گفت: روابط بین اسرائیل و آمریکا استراتژیک است و مباحث صهیونیست‌ها از موضوعات داخلی آمریکا است، اما تغییرات کوچک در این زمینه حائز اهمیت است. تصور نتانیاهو این بود که آمدن ترامپ برکتی برای او و جناحش خواهد داشت، اما اکنون می‌بینیم که نتانیاهو به خیلی از اهدافش نرسیده است. نشریات صهیونیست‌ها اکنون به زبان آمده‌اند که ترامپ اقداماتی کرده است که نتانیاهو هیچ خبری از آن‌ها نداشته است.

وی افزود: آزاد کردن اسیر آمریکایی و صهیونیستی که آمریکایی‌ها با مذاکره مستقیم با حماس توانستند او را آزاد کنند از نمونه‌هایی است که آمریکایی‌ها، نتانیاهو و دولتش را به حساب نیاوردند.

سجادپور همچنین گفت: مذاکره آمریکایی‌ها با ما و واکنش‌های این روز‌های نتانیاهو از دیگر مشکلات این‌ها است. اختلاف دیگری هم وجود دارد در این خصوص که صهیونیست‌ها به دنبال ایجاد جنگ میان ایران و آمریکا هستند، اما ترامپ با این ایده به دلایل شخصی، ملی و حزبی مخالف است.

وی درباره برخی جملات ترامپ در عربستان، گفت:  ترامپ در سفرش به عربستان، علی‌رغم آن جملات خلاف ادب درباره ایران، جمله مهمی را بیان کرد. بار‌ها گفته بود که ایران باید یا توافق و یا بمباران را انتخاب کند اما دیروز این جمله را تکرار نکرد و تنها از فشار حداکثری صحبت کرد. این که دیگر از این گزینه صحبت نمی‌کند، نشان دهنده آن است که کشور‌های منطقه‌ای در حال ایفای نقش ایجابی هستند.

با اروپای یک دست مواجه نیستیم

این کارشناس درباره دیدار احمد الشرع و ترامپ گفت: آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها و ترکیه‌ای‌ها باعث به قدرت رسیدن جولانی بودند و تلاش آمریکایی‌ها در این زمینه باعث اتفاقات اخیر است. اما به نظر من مقاومت داخلی در سوریه ایجاد می‌شود.

سجادپور درباره کم‌رنگ شدن نقش اروپایی‌ها در منطقه، اظهار کرد: ما با اروپای یک دست، مواجه نیستیم. اتفاق مهمی افتاده که به دو قطبی شدن نگرش نخبگان آمریکا و روابط‌شان با سایر کشور‌های جهان مربوط می‌شود. یک نگرش در آمریکا آن است که اروپایی‌ها از ما استفاده کردند و توسعه آن‌ها به دلیل هزینه‌های ما است و معتقدند که باید مقابل اروپایی‌ها ایستاد و حتی آن‌ها را باید مجازات کرد؛ که اکنون قطبی در آمریکا روی کار آمده که چندان علاقه‌ای برای همکاری با اروپایی‌ها ندارد.

این کارشناس درباره حضور آمریکایی‌ها در خیج فارس، بیان کرد: خلیج فارس منطقه جولان آمریکایی‌ها بوده و حضور اروپایی‌ها هیچگاه مانند آن‌ها نبوده است. خلیج فارس نمادی از برتری قدرت‌های بین المللی بوده و آمریکایی‌ها همیشه در اینجا به دنبال قدرت‌نمایی بوده‌اند، اما درحال حاضر کشور‌های خلیج فارس به تنوع استراتژیک روابط‌شان پرداخته‌اند. این کشور‌ها  برای کسب منافع حداکثری به دنبال رابطه با چین، روسیه، آمریکا و اروپا هستند.