تمایل مکرون برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین و نگرانی‌ها درباره تأثیر آن
کارشناسان هشدار داده‌اند که به رسمیت شناختن کشور فلسطین از سوی فرانسه می‌تواند شکاف‌های موجود در غرب را عمیق‌تر کند.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند -امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، تمایل زیادی برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین دارد، اما دیپلمات‌ها و کارشناسان هشدار داده‌اند که چنین اقدامی ممکن است زودهنگام و ناکارآمد باشد و فشار لازم را برای وادار کردن اسرائیل به توافق صلح با فلسطینی‌ها ایجاد نکند.
به گفته آنها، این اقدام می‌تواند شکاف‌های موجود در غرب را عمیق‌تر کند؛ نه‌تنها در اتحادیه اروپا که از قبل دچار اختلافات داخلی است، بلکه در روابط با ایالات متحده – نزدیک‌ترین متحد اسرائیل – نیز چنین پیامدی دارد. آنها تأکید می‌کنند اگر به رسمیت شناختن کشور فلسطین بخواهد چیزی بیش از یک اقدام نمادین باشد، باید با اقدامات دیگری مانند تحریم‌ها و ممنوعیت‌های تجاری همراه شود.
بر اساس گزارش، مقامات فرانسوی در حال بررسی این موضوع پیش از کنفرانس سازمان ملل هستند که فرانسه و عربستان سعودی قرار است از ۱۷ تا ۲۰ ژوئن برگزار کنند. هدف این کنفرانس تعیین چارچوبی برای نقشه راه ایجاد کشور فلسطین و در عین حال تضمین امنیت اسرائیل است.
اگر مکرون پیش برود، فرانسه – که میزبان بزرگ‌ترین جمعیت‌های یهودی و مسلمان در اروپا است – به نخستین کشور بزرگ غربی تبدیل خواهد شد که فلسطین را به رسمیت می‌شناسد. چنین اقدامی می‌تواند به جنبشی که تاکنون توسط کشورهای کوچک‌تر، که معمولاً انتقاد بیشتری از اسرائیل دارند، هدایت می‌شد، شتاب بیشتری بدهد.
اسپن بارت ایده، وزیر امور خارجه نروژ، به رویترز گفت: «اگر فرانسه حرکت کند، چندین کشور (اروپایی) دیگر هم دنبالش خواهند رفت.»
تغییر لحن فرانسه و فشار فوری
طبق گزارش، تغییر موضع مکرون پس از شدت گرفتن حملات اسرائیل به غزه و افزایش خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی در کرانه باختری روی داده است. او در سخنانی در ۲۳ مه گفت: «ما باید از حرف به عمل برسیم. با توجه به واقعیات موجود، چشم‌انداز کشور فلسطین باید حفظ شود. اقدامات غیرقابل بازگشت و ملموس لازم است.»
با این حال، دیپلمات‌ها هشدار می‌دهند که هرچند مکرون اکنون به این ایده گرایش پیدا کرده، هنوز تصمیم نهایی نگرفته است و اوضاع ممکن است قبل از نیمه ژوئن تغییر کند، به‌ویژه اگر توافق آتش‌بس در غزه حاصل شود.
لابی‌گری اسرائیل و نگرانی‌ها
گزارش شده است که مقامات اسرائیلی ماه‌هاست برای جلوگیری از چنین حرکتی – که برخی آن را «بمب اتمی» برای روابط دوجانبه توصیف کرده‌اند – در حال لابی‌گری هستند.
فشار‌ها از سوی اسرائیل شامل تهدید به کاهش تبادل اطلاعاتی و حتی تلویح به الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری بوده است.
با این حال، تحلیلگران می‌گویند چنین اقدامی ممکن است در عمل به انزوای بیشتر اسرائیل، به‌ویژه در اروپا که شریک تجاری کلیدی‌اش است، منجر شود و این همان چیزی است که اسرائیل از آن بیشترین واهمه را دارد.
تمیر هایمان، مدیر اجرایی اندیشکده INSS، به رویترز گفت: «(اما) واکنش در اسرائیل به‌طور کلی منفی خواهد بود.» او افزود: «این اقدام فقط روایت راست افراطی در اسرائیل را تقویت می‌کند که جهان علیه ماست. بیهوده و اتلاف وقت خواهد بود.»
چرخش موضع فرانسه و اظهارنظر منتقدان
مکرون در پی عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حمایت قاطع خود را از اسرائیل ابراز کرده بود. اما به تدریج لحن انتقادآمیز خود را در برابر اقدامات اسرائیل در غزه – که طبق اعلام مقامات فلسطینی تاکنون بیش از ۵۰ هزار قربانی داشته – شدت بخشیده است.
او در مصاحبه‌ای در ۹ آوریل گفت: «باید به سمت به رسمیت شناختن (فلسطین) حرکت کنیم. در ماه‌های آینده این کار را خواهیم کرد.» هرچند او همان زمان هم شروط مبهمی گذاشت و گفت که می‌خواهد با ایجاد ائتلافی برای حمایت از فرانسه، کشورهای مسلمان را هم به سمت شناسایی اسرائیل سوق دهد. اما فعلاً هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که کشورهای مسلمان یا عرب آماده برقراری روابط با اسرائیل باشند.
عربستان سعودی، که برای اسرائیل «جایزه نهایی» در مسیر عادی‌سازی به شمار می‌رود، با توجه به خشم گسترده در کشورهای مسلمان به دلیل وقایع غزه، فعلاً در موقعیت چنین اقدامی نیست.
مانال ردوان، مشاور وزیر خارجه عربستان، در نیویورک گفت: «صلح منطقه‌ای با به رسمیت شناختن کشور فلسطین آغاز می‌شود، نه به‌عنوان یک ژست نمادین، بلکه به‌عنوان یک ضرورت راهبردی.» او هیچ اشاره‌ای به، به رسمیت شناختن اسرائیل نکرد.
منتقدان مکرون هشدار می‌دهند به رسمیت شناختن کشور فلسطین باید بخشی از مذاکرات برای راه‌حل دودولتی باشد، نه قبل از آن، و معتقدند این کار انگیزه فلسطینی‌ها برای شرکت در مذاکرات را تضعیف می‌کند.
یک دیپلمات اروپایی در این باره گفت: «به نظر ما این شناسایی اکنون کمکی نمی‌کند یا باعث اقدام بیشتر کشورهای عضو نمی‌شود.»
برخی دیگر هم معتقدند این شناسایی باید با اقدامات دیگری مانند ممنوعیت تجارت اروپا با شهرک‌های غیرقانونی اسرائیلی در اراضی اشغالی فلسطین و تحریم‌های خاص علیه مقامات اسرائیلی همراه باشد.
در مقابل، مقامات فرانسوی تأکید کرده‌اند که تحت تأثیر این انتقاد‌ها یا فشار اسرائیل قرار نخواهند گرفت. یک مقام ارشد فرانسوی گفت: «اگر لحظه‌ای در تاریخ وجود داشته باشد که حتی به‌صورت نمادین باید کشور فلسطین را به رسمیت شناخت، به‌نظر می‌رسد این لحظه فرا رسیده است.» او افزود که مکرون ممکن است بخواهد پیش از پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش در سال ۲۰۲۷، نام خود را در تاریخ ثبت کند.
منبع: رویترز
