باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه کربلایی - با نزدیک شدن به ایام اربعین حسینی، شور و شوق حضور در بزرگ‌ترین اجتماع مذهبی جهان در دل عاشقان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) شعله‌ور شده و میلیون‌ها نفر در حال برنامه‌ریزی برای سفر معنوی به کربلای معلی هستند. هرساله در روزهای منتهی به اربعین، میلیون‌ها زائر از نقاط مختلف ایران و جهان راهی عراق می‌شوند تا با پای پیاده، مسیر عشق و وفاداری را تا حرم سیدالشهدا طی کنند.

این سفر پرشکوه، با وجود ماهیت معنوی و روحانی خود، نیازمند بسترهای حمایتی و زیرساختی گسترده‌ای است تا زائران بتوانند با آرامش، امنیت و سهولت بیشتری مسیر را طی کنند. خدمات ارتباطی، حمل‌ونقل، مسیریابی، اقامت، گردشگری و اطلاع‌رسانی به‌روز، از جمله نیازهای اساسی این سفر است که همواره مورد توجه زائران و مسئولان قرار دارد.

در همین راستا، سازمان فناوری اطلاعات ایران همانند سال‌های گذشته با هدف تسهیل خدمات به زائران اربعین، در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد هم‌افزایی میان شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه‌های مختلف فناورانه است. این اقدام با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و ارائه خدمات هوشمند به زائران حسینی انجام می‌شود. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین حوزه‌های خدماتی مورد نیاز زائران و اقدامات پیش‌بینی‌شده اشاره می‌شود‌.

خدمات ارتباطی و اینترنت

در جریان پیاده‌روی اربعین، برقراری ارتباط پایدار و مطمئن یکی از نیازهای حیاتی زائران است. دسترسی بدون وقفه به اینترنت، امکان تماس صوتی و تصویری با خانواده، استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریابی و خدمات اضطراری، همگی وابسته به زیرساخت‌های ارتباطی قوی هستند. به همین دلیل، توسعه پوشش اینترنت در مناطق مرزی و بین‌راهی، افزایش ظرفیت شبکه‌های تلفن همراه، ارائه بسته‌های ویژه اینترنتی و پشتیبانی از پیام‌رسان‌های داخلی از جمله اقدامات مهمی است که با همکاری اپراتورها و شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار قرار گرفته است.

 حمل‌ونقل هوشمند و خدمات بین‌راه

سفر به کربلا نیازمند حمل‌ونقل منظم، ارزان و ایمن است. زائران از وسایل مختلفی از جمله اتوبوس، قطار، خودروهای شخصی و هواپیما برای رسیدن به مرزها استفاده می‌کنند. پس از عبور از مرز نیز مسیر پیاده‌روی آغاز می‌شود. مدیریت این حجم از تقاضای حمل‌ونقل، نیازمند سامانه‌های هوشمند است. از این‌رو، اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های رزرو بلیت، ردیابی مسیر، زمان‌بندی حرکت، اطلاع‌رسانی زنده وضعیت راه‌ها و پیش‌بینی ترافیک از جمله خدماتی هستند که در بستر فناوری به زائران ارائه می‌شود. همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه حمل‌ونقل هوشمند، یکی از اولویت‌های سازمان فناوری اطلاعات در این زمینه است.

مسیریابی و نقشه‌های مکان‌محور

با توجه به حجم بالای زائران و تعدد مسیرها، نیاز به نقشه‌های دقیق، اطلاعات مکانی و سامانه‌های راهنمایی لحظه‌ای بسیار حیاتی است. اپلیکیشن‌های بومی مسیریابی که قابلیت نمایش موکب‌ها، ایستگاه‌های خدماتی، مراکز درمانی و مسیرهای خلوت‌تر را دارند، می‌توانند نقش مهمی در کاهش سردرگمی و افزایش ایمنی زائران ایفا کنند. توسعه این نرم‌افزارها، بروزرسانی داده‌های مکانی و ارائه آن‌ها به‌صورت آنلاین، بخشی از خدماتی است که شرکت‌های فناور ایرانی می‌توانند در این رویداد ایفا کنند.

 خدمات اقامتی و اسکان

با وجود موکب‌های مردمی و امکانات سنتی موجود، نیاز به مدیریت هوشمند اقامتگاه‌ها و توزیع مناسب جمعیت زائران همچنان احساس می‌شود. اپلیکیشن‌ها و سامانه‌های رزرو اقامت، شناسایی ظرفیت‌های خالی، اطلاع‌رسانی درباره خدمات موجود در موکب‌ها و مساجد و حتی امکان ثبت درخواست برای استراحتگاه‌های موقت، می‌تواند به شکل قابل توجهی تجربه زائران را بهبود ببخشد. شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه گردشگری هوشمند می‌توانند با طراحی پلتفرم‌های مناسب، به این حوزه وارد شوند.

  اطلاعات فرهنگی و راهنمای زائر

زائران اربعین اغلب برای نخستین بار به این سفر می‌آیند و نیازمند راهنمایی‌های فرهنگی، دینی، بهداشتی و حتی اجتماعی هستند. اپلیکیشن‌های راهنمای سفر، اطلاعات زیارت، تاریخچه مسیرها، احکام خاص سفر، راهنمای بهداشت فردی، هشدارهای امنیتی، ترجمه همزمان برای زائران غیر فارسی‌زبان و ارتباط با مراکز خدماتی، می‌توانند بخشی از نیاز اطلاعاتی آن‌ها را پاسخ دهند. طراحی این محتواها به‌صورت چندرسانه‌ای، تعاملی و قابل دسترس، نیازمند مشارکت شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان است.

 هم‌افزایی برای خدمت مؤثرتر

سازمان فناوری اطلاعات ایران با دعوت از شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها و فعالان حوزه فناوری، در تلاش است تا بستر لازم برای ارائه خدمات نوین و مؤثر به زائران اربعین را فراهم آورد. این همکاری‌ها علاوه بر تسهیل سفر برای زائران، به تقویت زیست‌بوم نوآوری، رونق اقتصاد دیجیتال و بروز خلاقیت‌های ملی در مقیاسی بین‌المللی کمک خواهد کرد.

اربعین، تنها یک سفر نیست؛ یک حرکت عظیم فرهنگی، دینی و اجتماعی است که با همدلی، همیاری و استفاده از ظرفیت‌های داخلی، می‌توان آن را به شکلی ایمن‌تر، راحت‌تر و هوشمندتر برگزار کرد. سازمان فناوری اطلاعات ایران در کنار سایر دستگاه‌های مسئول، همچنان در تلاش است تا با تکیه بر فناوری‌های نوین و توان شرکت‌های داخلی، تجربه‌ای متفاوت و به‌یادماندنی را برای زائران حسینی رقم بزند.

بر این اساس شرکت‌ها و مجموعه‌هایی که در سراسر کشور در محور‌های مربوطه فعال هستند، می‌توانند برای ثبت‌نام در فراخوان سازمان فناوری اطلاعات و تکمیل فرم مخصوص به نشانی http://arbaeen.ito.gov.ir مراجعه کنند.

مهلت ثبت‌نام بر روی این سایت تا روز پنجشنبه ۱۹ تیر ماه سال جاری بوده و از جمله محور‌های فعالیت شرکت‌ها می‌توان به ارتباطی، درمانی و بهداشتی، حمل و نقل و لجستیک، پذیرایی، گمشدگان، موقعیت یابی و مسیریابی، انتقال پول و پرداخت یاری، اقامتی و اسکان، خدمات ویژه به موکب داران، فرهنگی، اطلاع رسانی و سایر خدمات ابتکاری اشاره کرد.