باشگاه خبرنگاران جوان - نسخه اولیه دستیار هوش مصنوعی دستگاه‌های اجرایی امروز رونمایی می‌شود. این طرح با همکاری دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی آغاز شده و قرار است با تکمیل داده‌ها و ارائه راهکار‌های هوشمند، فرآیند‌های اداری را متحول و کیفیت خدمات دولتی را ارتقا دهد.

در سال‌های اخیر با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی، بسیاری از کشور‌ها به دنبال بهره‌برداری از این فناوری در بخش‌های مختلف حکمرانی و مدیریت دولتی هستند. ایران نیز با هدف بهبود فرآیند‌های اداری، ارتقاء کیفیت خدمات دولتی و تسهیل تصمیم‌گیری‌ها، طرح «دستیار هوش مصنوعی کابینه دولت» را با همکاری دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی آغاز کرده است.

هدف اصلی این طرح، پیاده‌سازی دستیار‌های هوش مصنوعی در وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی کشور است تا از طریق تحلیل داده‌ها، بهبود فرآیند‌ها و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی را فراهم کند.

حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در این خصوص تاکید کرده است که «برای تحقق برنامه ملی دستیار هوش مصنوعی، به داده‌های همه دستگاه‌های اجرایی کشور نیاز داریم چراکه داده، ابزار و بستر ما برای تحلیل، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری است».

در این راستا امروز شنبه ۲۵ مرداد قرار است نسخه اولیه دستیار هوش مصنوعی دستگاه‌های اجرایی رونمایی شود.

در فاز نخست این طرح، دستیار‌های هوش مصنوعی در وزارتخانه‌های «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»، «اقتصاد و دارایی»، «صنعت، معدن و تجارت»، «میراث فرهنگی و گردشگری»، «ارتباطات و فناوری اطلاعات»، «وزارت نفت» و «جهاد کشاورزی»، «راه و شهرسازی»، «وزارت نیرو» و «سازمان حفاظت محیط زیست» پیاده‌سازی خواهد شد.

 همکاری دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی

وزارتخانه‌های مذکور با همکاری دانشگاه‌های منتخب در حال توسعه و پیاده‌سازی دستیار‌های هوش مصنوعی متناسب با نیاز‌های خود هستند.

در این طرح، دانشگاه‌های معتبر کشور با توجه به تخصص‌های خود، مسئول پیاده‌سازی دستیار‌های هوش مصنوعی در دستگاه‌های اجرایی مرتبط هستند. 

حسین افشین، معاون علمی رئیس‌جمهور، در این خصوص بیان کرده است: ۱۳ تا ۱۴ دانشگاه برای پیشبرد پروژه دستیار هوش مصنوعی انتخاب شده‌اند و بسته به زمینه پژوهشی هر دانشگاه و پروپوزالی که ارائه‌کرده‌اند، به یک یا دو دستگاه اجرایی و وزارتخانه ارتباط داده شده‌اند.

تمامی داده‌ها و اطلاعات مربوط به دستیار‌های هوش مصنوعی در سکوی ملی هوش مصنوعی ایران ذخیره‌سازی می‌شود. این سکوی بومی، بستری امن و پایدار برای پردازش و تحلیل داده‌ها فراهم می‌کند و نگرانی‌های امنیتی را برطرف می‌سازد.

با وجود مزایای فراوان، پیاده‌سازی دستیار‌های هوش مصنوعی در دستگاه‌های اجرایی با چالش‌هایی نیز همراه است که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:

دسترسی به داده‌ها: برخی دستگاه‌ها به دلیل مسائل امنیتی یا ساختاری، ممکن است دسترسی به داده‌های خود را محدود کنند.

به‌روزرسانی مداوم: دستیار‌های هوش مصنوعی نیازمند به‌روزرسانی مستمر با قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های جدید هستند.

آموزش و فرهنگ‌سازی: کاربران دستگاه‌های اجرایی باید آموزش‌های لازم را برای تعامل مؤثر با دستیار‌های هوش مصنوعی دریافت کنند.

با توجه به روند رو به رشد فناوری‌های هوش مصنوعی و تمایل دستگاه‌های اجرایی به بهره‌برداری از این فناوری، می‌توان انتظار داشت که در آینده، دستیار‌های هوش مصنوعی در تمامی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی کشور پیاده‌سازی شوند. این امر می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات دولتی، تسریع در فرآیند‌ها و افزایش رضایت مردم منجر شود.

ایجاد مثلث همکاری برای توسعه هوش مصنوعی کاربردی

محمدباقر غزنوی، ناظر پروژه «دستیار هوش مصنوعی»، در گفت‌و‌گو با ایسنا، با اشاره به پیگیری معاونت علمی برای توسعه دستیار هوش مصنوعی دستگاه‌های اجرایی از سال گذشته، اظهار کرد: برای اجرای این ایده، ساختاری مثلثی با حضور دانشگاه‌ها، وزارتخانه‌ها یا سازمان‌های مرتبط، و معاونت علمی شکل گرفت و بیش از ۱۱ وزارتخانه، استانداری و سازمان انتخاب شدند. برخی دانشگاه‌ها نیز با توجه به تجربه تخصصی، دو مأموریت همزمان بر عهده گرفتند. 

غزنوی گفت: وزارتخانه‌ها سال‌ها پروژه‌های IT خود را اجرا کرده‌اند و بعضی حتی داشبورد‌های مدیریتی دارند، اما بخش‌هایی از این سامانه‌ها غیرفعال یا ناکامل است. «دستیار هوش مصنوعی» قرار است این خلأ‌ها را برطرف و قابلیت‌های تحلیلی و پیش‌بینی‌گر را اضافه کند. 

وی با تاکید بر اینکه این پروژه در چهار مرحله شامل فاز صفر، یک، دو و سه طراحی شده که فاز صفر و یک در عمل به‌صورت یک گروه کلی نیز تعریف می‌شود، ادامه داد: در فاز صفر، دانشگاه‌ها موظف شدند قوانین مرتبط با وزارتخانه یا سازمان هدف را گردآوری و دسته‌بندی کنند. 

ناظر پروژه «دستیار هوش مصنوعی» یاداور شد: منابع بسیاری از این قوانین از قبل موجود بوده است؛ از جمله در مرکز پژوهش‌های مجلس و در معاونت حقوقی دولت به شکل دیجیتال و سرویس جست‌و‌جو. قوانین گردآوری‌شده باید برای تأیید نهایی، به وزارتخانه مربوطه ارائه می‌شد تا تعامل دانشگاه و نهاد اجرایی، ساختارمند باشد. 

غزنوی خاطر نشان کرد: ساختار نهایی این طرح شامل فدراسیون «دستیارهای» اختصاصی برای دستگاه‌های مختلف خواهد بود که در عمق لایه کارشناسی هر سازمان فعالیت می‌کنند. در مراحل ابتدایی، کارکرد این دستیار‌ها به سطح «پیشخوان اطلاعات» نزدیک خواهد بود، اما با تکمیل فازها، نقش راهبردی‌تری پیدا می‌کنند. 

وی گفت: تنها در این صورت است که یک «دستیار هوشمند رئیس‌جمهور» یا سایر مقامات عالی دولت می‌تواند بر پایه تحلیل دقیق داده‌ها، پیشنهاد یا پیش‌بینی ارائه دهد. در این مرحله، همه بخش‌های زنجیره تصمیم‌سازی from داده‌پردازی تا شبیه‌سازی یکپارچه عمل خواهد کرد.

به گزارش ایسنا، گرچه طرح «دستیار هوش مصنوعی کابینه دولت» هنوز در گام‌های نخست خود قرار دارد، اما رونمایی نسخه اولیه آن می‌تواند نقطه شروع عصری باشد که در آن تصمیم‌گیری‌ها، خدمات‌رسانی و مدیریت منابع کشور با تکیه بر داده و تحلیل هوشمند انجام می‌شود. آینده حکمرانی در ایران، بیش از هر زمان دیگری به توانایی در به‌کارگیری فناوری‌های نوین وابسته است و این پروژه، نه‌تنها آزمونی برای توان فنی و مدیریتی کشور، بلکه فرصتی برای ایجاد شفافیت، کارآمدی و پاسخگویی بیشتر به شهروندان خواهد بود.