
باشگاه خبرنگاران جوان - وبگاه اسپِیس در گزارشی آورده است: ماهواره زیستی بیون- اِم شماره ۲ (Bion-M No. 2)، ملقب به کشتی نوح با موشک سایوز- ۲.۱ بی (Soyuz-2.1 b)، از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان به فضا پرتاب خواهد شد.
در این مأموریت، ۷۵ موش به همراه بیش از هزار مگس میوه، کِشتهای سلولی، میکروارگانیسمها (میکروبها) و بذر گیاهان در معرض شرایط فضایی از جمله تابشهای کیهانی و ریزگرانش قرار خواهند گرفت؛ به همین دلیل، این ماهواره لقب «کشتی نوح» را به خود اختصاص داده است.
آزمایشهای مرتبط با سطح ماه
در کنار آزمایشهای زیستی، محمولهای با هدف بررسی شرایط سطح ماه نیز در این مأموریت گنجانده شده است. مؤسسه ژئوشیمی ورنادسکی با همکاری مؤسسه مسائل زیستی و پزشکی (IMBP)، محفظهای متشکل از ۱۶ لوله آزمایش تهیه کردهاند که حاوی شبیهسازهای سطح ماه (گرد و غبار و سنگهای مشابه مواد سطحی موجود در عرضهای جغرافیایی بالای ماه) است.
در این مأموریت، چه دادههایی جمعآوری میشوند؟
مأموریت بیون- اِم شماره ۲، دادههایی متنوع جمعآوری خواهد کرد از جمله:
• اطلاعاتی درباره اثرات ریزگرانش بر حساسیت به تشعشع موجودات زنده، که میتواند به برنامهریزی برای مأموریتهای آینده در اعماق فضا کمک کند؛
• دادههایی که میتواند به توسعه الزامات تعدیلشده برای پشتیبانی پزشکی فضانوردان کمک کند؛
• اطلاعاتی درباره اثرات زیستشناختی پروازهای فضایی که برای پزشکی در اینجا روی زمین قابل اجرا است.
ویژگیهای مأموریت
ماهواره بیون- اِم شماره ۲ در مدار قطبی با زاویه میل حدود ۹۷ درجه قرار خواهد گرفت و ۳۰ روز در فضا خواهد ماند. این نوع مدار باعث میشود میزان تابش کیهانی در مقایسه با مأموریت بیون- اِم شماره ۱ در سال ۲۰۱۳ میلادی، تا ۱۰ برابر بیشتر شود. مأموریت بیون- اِم شماره ۱ نیز ۳۰ روز در مدار زمین باقی ماند، اما در مداری متفاوت پرواز میکرد.
در این مأموریت، دانشمندان مؤسسه تحقیقات فضایی (IKI) آکادمی علوم روسیه و مؤسسه مسائل زیستی و پزشکی بیش از ۱۰ آزمایش علمی انجام خواهند داد.
انتخاب موشها به دلیل شباهت ژنتیکی با انسان و حساسیت بالا به تابش صورت گرفته است. همچنین چرخه کوتاه زندگی آنها این امکان را برای دانشمندان فراهم میکند تا دینامیک تغییرات را در نسلها بررسی کنند.
پایش لحظهای و بازگشت به زمین
دانشمندان برای این طرح، سه گروه موش را آماده کردهاند: گروه اول در شرایط معمول زمین زندگی میکنند، گروه دوم در آزمایشگاه زمینی با تجهیزات مشابه پرواز هستند و گروه سوم در مدار زمین به مدت ۳۰ روز به سر خواهند برد.
وضعیت موشها با استفاده از دوربینها و حسگرهای ویژه به صورت لحظهای پایش خواهد شد. هر واحد حامل موش، مجهز به سامانههای تغذیه، نورپردازی، تهویه و دفع زباله است. برخی موشها نیز دارای تراشههای زیستی خواهند بود.
پس از بازگشت موشها به زمین، دانشمندان نحوه سازگاری زیستی آنها با شرایط فضایی و بازسازگاری پس از پرواز را بررسی خواهند کرد.
به گفته روسکاسموس (آژانس فضایی روسیه)، این مأموریت به دانشمندان در ارزیابی چگونگی تأثیر پروازهای فضایی بر موجودات زنده، در محیطی که سطح تشعشعات تقریباً ۳۰ درصد بیش از سایر مدارهای نزدیک به زمین است، کمک خواهد کرد. این دادهها نقشی کلیدی در آمادهسازی انسان برای سفرهای فضایی دوربرد ایفا خواهند کرد.
منبع: ایرنا