باشگاه خبرنگاران جوان - بعد از سال‌ها که موضوع انتشار غیرقانونی آثار سینمایی به یکی از دغدغه‌های جدی اهالی سینما و فعالان صنعت سرگرمی تبدیل شده است، بار دیگر شاهد تکرار پدیده‌ای هستیم که پیش‌تر نیز چندین‌بار فضای فرهنگی و اقتصادی سینما را تحت تأثیر قرار داده بود؛ پدیده‌ای که طی آن برخی فیلم‌ها ـ که یا در مسیر اخذ مجوز نمایش متوقف می‌شدند یا در نهایت هرگز به اکران عمومی نمی‌رسیدند ـ سر از فضای مجازی درمی‌آوردند. نسخه‌هایی که به اصطلاح «قاچاق» می‌شدند و گاه حتی کیفیت تصویری بالایی داشتند، تا آنجا که تماشاگر احساس می‌کرد فیلم را روی پرده سینما می‌بیند.

اما این بار ماجرا شکل دیگری پیدا کرده است. این بار نه فیلمی توقیفی یا بلاتکلیف، بلکه اثری در حال اکران گرفتار چنین سرنوشتی شده است؛ اتفاقی کم‌سابقه که ریشه‌های آن را باید در سال‌هایی جست‌و‌جو کرد که هنوز فضای رسانه‌ای تا این اندازه دیجیتالی نشده بود. همان روزگاری که برای نخستین بار نسخه‌ای با کیفیت پرده سینما، درست در میانه فروش و استقبال مردمی، به دست مخاطبان در فضای مجازی رسید و معادلات فروش یک فیلم پرمخاطب را به هم ریخت. حالا، پس از گذشت بیش از یک دهه، این اتفاق دوباره تکرار شده و این بار فیلم «مرد عینکی» قربانی شده است؛ نسخه‌ای از آن به شکلی کاملاً مبتدیانه، اما همزمان با حضور روی پرده، از روی نمایش سینمایی کپی و در شبکه‌های غیررسمی منتشر شده است.

در کنار آن، طی همین مدت کوتاه، نسخه‌ای از فیلم «صددام» نیز با کیفیتی پایین و به همان شیوه ابتدایی «از روی پرده» در فضای مجازی دست به دست می‌شود. به این ترتیب، تنها ظرف کمتر از دو هفته، دو فیلم پرفروش از ژانر کمدی، که جزو آثار شاخص گیشه بودند، با کپی‌های پرده‌ای و کیفیتی یادآور دهه ۸۰ در معرض قاچاق قرار گرفته‌اند. البته صددام و مردعینکی هر دو به ترتیب در رتبه‌های سوم و چهارم جدول فروش آثار سینمایی سال ۱۴۰۴ قرار دارند و در مجموع ۲۰۷ میلیارد تومان فروش داشته‌اند و ۲.۵ میلیون را هم به سینما کشانده‌اند.

به نظر می‌رسد با وجود همه هشدارها، پیگیری‌های قضایی و تلاش‌های صنفی، قاچاق نسخه‌های اصلی ـ چه در دوران اکران سینمایی و چه پس از انتشار در نمایش خانگی ـ نه‌تنها متوقف نشده، بلکه با پیشرفت ابزار‌های ضبط، تکثیر و انتقال داده، حتی سریع‌تر و گسترده‌تر از گذشته رخ می‌دهد.

تکرار تجربه «مرد عینکی» و «صددام» بار دیگر نشان می‌دهد که این معضل قدیمی هنوز هم می‌تواند ضربه‌ای به پیکره سینما ایران بزند؛ آن هم درست در لحظاتی حساس که فروش گیشه یا عرضه رسمی آثار، تعیین‌کننده سرنوشت اقتصادی یک فیلم و اعتماد تماشاگران به چرخه قانونی نمایش است.

منبع: فارس