به بهانه هشتم شهریور، از قزوین بیشتر بدانیم
امروز هشتم شهریور متعلق به قزوین است و بد نیست به این مناسبت به چند مورد از جذابیت‌های شهری استان قزوین بپردازیم.
باشگاه خبرنگاران جوان - ۹ شهریور ماه سالروز برگزیدن قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه طهماسب صفوی را روز قزوین می‌نامندکه با تصویب شورای شهر قزوین این روز از روزشمار سالانه ایران را با عنوان روز قزوین برگزیده‌اند. به این مناسبت مرور جاذبه های گردشگری این شهر می تواند جذاب باشد.
قزوین را در نوشته‌های قدیم اروپا شهر باستانی «ارساس» یا «ارسا سیا» و در تواریخ یونان همان شهر قدیمی «راژیا» و در زمان اشکانیان به نام موسس آن «اردپا» خوانده اند.
ساسانیان آنرا «کشوین» نامیده اند، یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد برخی هم آن را «قسوین» یا شهر که مردمی پرصلابت و استوار دارد و بعضی از مورخین هم معرب «کاسپین» گفته اند به دلیل آنکه قوم کاپست از مجاورت دریای مازندران به طرف این دشت مهاجرت کرده و با اقوام بومی اختلاط نموده اند و گروهی هم به مرکز ایران رفته اند و دریای خزر نیز به همین دلیل به بحرالقزوین یا دریای قزوین اشتهار دارد.
قلعه الموت؛ مقر فرماندهی اسماعیلیه
بی‌شک روایات گوناگونی درباره این قلعه و چگونگی تصرف آن شنیده‌اید؛ داستان‌هایی که نام حسن صباح، بنیان‌گذار دولت اسماعیلیان الموت را به این مکان تاریخی گره زده‌اند. ایده ساخت قلعه الموت برای نخستین بار در سال ۲۴۶ هجری قمری و در زمان خلافت متوکل عباسی شکل گرفت، اما دوران شکوفایی این قلعه زمانی بود که حسن صباح آن را با توسل به روشی مبتکرانه در سال ۴۸۳ هجری قمری تصرف و به مرکز فرماندهی دولت اسماعیلیه الموت مبدل کرد. این قلعه به موهبت برخورداری از موقعیت مکانی استراتژیکی و قرار داشتن بر فراز صخره‌ای صعب‌العبور، برای مدتی طولانی از حملات بیگانگان در امان بود، اما همانند هر داستان تاریخی تلخی که به تراژدی غم‌انگیزی ختم شده است، حکایت شکوفایی این قلعه نیز پایانی داشت و در سال ۶۵۴ هجری قمری توسط مغول‌ها رقم خورد. مغول‌ها پس از محاصره‌ای طولانی‌مدت الموت، راه نفوذ به این قلعه را یافتند و آن را به آتش کشیدند. گرچه اکنون چیزی جز مشتی خشت و گل از این مکان برجای نمانده و به ویرانه‌ای تاریخی تبدیل شده است، بازدید از قلعه الموت و تماشای شکوه و عظمت ازدست‌رفته دژ افسانه‌ای و شگفت‌انگیزی که روزی دیوارهای مستحکم و استوارش ضامن جان و مال ساکنانش بوده، تجربه جذاب و متفاوتی است که حقیقت تلخ و انکارناپذیری را بر ما آشکار می‌سازد: هر چیزی در زندگی، هرچند باشکوه و پایدار، شکننده و آسیب‌پذیر است.
نشانی: استان قزوین، منطقه الموت، شمال شرقی روستای گازرخان
بازار تاریخی قزوین؛ میراثی گران‌بها از دوران صفویه
قدمت چند صدساله، وسعت بسیار زیاد و فضای سنتی و سحرآمیز این بازار موجب شده است که جایگاهی همیشگی در فهرست برترین جاهای دیدنی قزوین داشته باشد. بازار تاریخی قزوین را باید جلوه‌گاهی برای تماشای ترقی معماری کشور دانست؛ مکانی کهن و هزارساله با مساحتی برابر با ۱۴ هکتار و مشتمل بر صدها حجره و بناهای باستانی گوناگونی که هرکدام داستان متفاوتی از تاریخ پرفرازونشیب کشورمان را روایت می‌کنند. در حقیقت اصالت و اعتبار این بازار چنان زیاد است که در فهرست میراث گردشگری ایران نیز به ثبت رسیده و در لیست سه مرکز اقتصادی محبوب کشورمان جای گرفته است. بازار تاریخی قزوین مکانی چند کاربری است؛ هم می‌شود به‌عنوان مکانی باستانی از آن بازدید کرد و به تماشای کاشی‌کاری‌های دل‌انگیز و تزئینات آجری خوش‌نقش‌ونگار بناهای عتیق و سراهای کهن و چند صدساله آن نشست، و هم به‌عنوان مرکزی تجاری، به گشت‌وگذاری اکتشافی در کوچه‌پس‌کوچه‌های باصفایش پرداخت و سوغاتی نفیس و ارزشمند را پس از ویترین گردی در حجره‌های رنگارنگ آن یافت و با قیمتی بسیار مناسب و منصفانه خریداری کرد. این بازار از نظر امکانات رفاهی نیز شرایط قابل قبولی دارد، چراکه از امکاناتی نظیر رستوران، کافی‌شاپ، شیرینی فروشی و سرویس بهداشتی برخوردار گردیده است. بنابراین گرسنگی و تشنگی در این بازار معنا ندارد و همواره دم‌نوشی آرامش‌بخش و غذایی سنتی و لذیذ در دسترس بازدیدکنندگان خواهد بود. اما ورودی این بازار کجاست؟ در پاسخ باید گفت که دسترسی به بازار تاریخی قزوین از چهار طریق مختلف: درب‌های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی امکان‌پذیر است. برای ورود از درب شمالی بازار، ابتدا باید به خیابان امام خمینی بروید و سپس به سمت تیمچه سرباز حرکت کنید. اگر درب جنوبی را برای دخول انتخاب کردید، خیابان کوروش تنها گزینه‌ای است که برای دستیابی به بازار پیش روی شماست. ازآنجایی‌که درب‌های بازار از شرق به سمت سرای شاه و از غرب به سمت مولوی نیز گشوده می‌شود، دسترسی به این بازار از هر چهار طرف مختلف شهر میسر گردیده است.
نشانی: استان قزوین، خیابان امام خمینی (درب شمالی)
کاخ موزه چهل‌ستون؛ یگانه کوشک بازمانده از کاخ‌های سلطنتی شاه تهماسب
حوالی میدان آزادی قزوین، شما را به درب‌های باغ باصفایی خواهد رساند که عمارتی کلاه‌فرنگی را در مرکز خود جای داده است؛ کوشکی هشت‌ضلعی و باشکوه که فضایی معادل ۵۰۰ مترمربع از این باغ را به تصرف بنای دو طبقه و تماشایی خود درآورده است: کاخ‌موزه چهل‌ستون؛ تنها جنگجوی بازمانده از پیکار با عوامل فرسایشی زمان. این عمارت کلاه‌فرنگی که نام آن کاخ پرطرفدار چهل‌ستون اصفهان را در ذهن تداعی می‌کند، در حقیقت نسخه متفاوتی از بنایی است که در اصفهان به دست صفویان احداث گردیده است. وجود بناهایی به نام‌های عالی‌قاپو و چهل‌ستون در قزوین عجیب نیست، چراکه قزوین مدت‌ها و پیش از آنکه اصفهان به پایتخت صفویان منتقل گردد، مقر فرماندهی و پایتخت صفویان بوده است.
کاخ‌موزه چهل‌ستون قزوین که تنها بنای کلاه‌فرنگی برجای‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی شاه تهماسب یکم (دومین پادشاه سلسله صفویان) محسوب می‌شود، نه‌تنها به دلیل معماری ناب و قدمت تاریخی بسیار بالایی که دارد جای دیدنی قزوین با شهرتی فراوان است، بلکه به دلیل مجموعه آثار گران‌بها و نفیسی از زیباترین شاهکارهای برجای‌مانده از برترین اساتید خوشنویسی کشورمان، موزه‌ای ارزشمند برای شیفتگان هنر و معماری ایران محسوب می‌شود.
در مورد معماری کاخ‌موزه چهل‌ستون باید گفت که این عمارت از بنایی دوطبقه تشکیل شده که توسط ستون‌هایی آجری احاطه شده است؛ ستون‌هایی که در بخش فوقانی خود به طاق‌هایی دل‌فریب و کاشی‌کاری شده ختم گردیده‌اند و ایوانی تماشایی و دل‌فریب، مزین به پنجره‌هایی مشبک و رنگارنگ را بر دوش می‌کشند. در حقیقت دلیل اصلی نام‌گذاری این بنا به چهل‌ستون، انعکاس تصویری است که از این ستون‌ها در آب‌نمای مقابل بنا شکل گرفته است؛ این بازتاب بر تعداد ستون‌های بنا افزوده و توهم بصری به وجود آورده است. محوطه داخلی کاخ نیز آکنده از عطر و بوی هنر ناب معماری ایرانی است؛ محیطی طراحی‌شده به سبکی بسیار هوشمندانه که با به دام انداختن اندک وزش بادی، تحمل گرمای طاقت‌فرسای تابستان‌ها را امکان‌پذیر کرده است. مقرنس‌کاری‌های دل‌فریب اشکوب‌ها، کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده لچکی‌های طاق‌ها و نگارگری‌های هنرمندانه دیوارهای بنا، همگی نشان از نبوغ و استعداد آفرینندگان این بنای افسونگر می‌دهند و ظرفیت بی‌حدوحصر هنر ناب معماری ایرانی در خلق شاهکارهایی چنین ممتاز و استثنائی را به اثبات می‌رسانند.
نشانی: قزوین، میدان آزادی، باغ صفوی، کاخ چهل‌ستون قزوین
پل معلق آوج؛ چشم‌اندازی به‌سوی افقی بی‌انتها
تماشای طبیعت مبهوت‌کننده و اعجازانگیز شهرستان آوج بر فراز مکانی مرتفع، تجربه ناب و به‌یادماندنی از جاهای دیدنی قزوین در بهار است، به‌خصوص اگر قرار باشد بر فراز پلی معلق و کابلی به ارتفاع ۱۰۵ متر از سطح زمین صورت پذیرد: پل معلق آوج با نمای حیرت‌انگیز و چشم‌انداز رؤیایی خود، بهترین مکان برای تماشای طبیعت دل‌انگیز و خارق‌العاده این منطقه است. این پل طویل که لقب نخستین پل معلق غرب کشور و دومین پل طولانی معلق ایران را به خود اختصاص داده، از طولی به‌اندازه ۱۷۰ متر و ارتفاعی برابر با ۱۰۵ متر برخوردار بوده و قادر است وزنی معادل با ۲۰۰ تن (۲۸۰۰ نفر) را بدون هیچ مشکلی تاب آورد. طول زیاد، استحکام بالا و مناظر زیبای طبیعت اطراف پل موجب شده که بسیاری از طبیعت دوستان به آوج سفر کرده و لذت قدم زدن روی این پل تماشایی را تجربه کنند. از نکات جالب‌توجه در مورد پل معلق آوج این است که این پل بر فراز دره‌ای ژرف به نام شاه دره بنا شده و به لطف قرار گرفتن در مکانی مناسب، از امکانات رفاهی قابل‌قبولی نظیر کافی‌شاپ، رستوران و.. در اطراف خود برای جذب گردشگر بهره جسته است.
معروف‌ترین غذای محلی قزوین
غذای محلی قزوین با وجود محصولات طبیعی متنوع و با کیفیت این منطقه حاصلخیز جزو خوشمزه‌ترین غذاهای محلی ایران است.
قیمه نثار قزوین با عطر و طعم مسحورکننده و رخسار رنگارنگش غذای معروف و بسیار خوشمزه قزوین در میان غذاهای محلی ایران است که می‌تواند یک تنه اعتبار غذایی این شهر را به سقف بچسباند.
شیرین پلو
شیرین پلو یکی دیگر از غذاهای خوشمزه و محبوب قزوین است. این غذا ترکیبی از برنج، گوشت، خلال بادام، خلال پسته، زرشک، زعفران، و شربت قوام‌آمده است. شیرین پلو معمولاً در مهمانی‌ها و مجالس رسمی سرو می‌شود.
