باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امام‌جمعه - پنجم اکتبر، برابر با سیزدهم مهر، در تقویم جهانی به نام روز جهانی معلم نام‌گذاری شده است؛ روزی برای تجلیل از تلاش‌ها، فداکاری‌ها و نقش بی‌بدیل معلمان در تربیت نسل آینده و پیشرفت جوامع. این روز یادآور جایگاه والای فرهنگیان و اهمیت آموزش و پرورش به‌عنوان زیربنای توسعه پایدار هر کشور است.

در شرایطی که نظام‌های آموزشی در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، با چالش‌هایی مانند کمبود نیرو، مشکلات معیشتی و نیاز به به‌روزرسانی مهارت‌های تدریس روبه‌رو هستند، توجه به رفاه، توانمندسازی و حمایت از معلمان بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. روز جهانی معلم فرصتی است برای بازاندیشی در جایگاه آموزش و معلمی و یادآوری این واقعیت که توسعه از کلاس درس آغاز می‌شود و هر معلم چراغی است که مسیر آینده جامعه را روشن می‌سازد.

براساس گزارشunesco، روز جهانی معلم امسال با شعار «بازتعریف تدریس به‌عنوان یک حرفه مشارکتی» برگزار می‌شود؛ شعاری که بر اهمیت همکاری و همفکری میان معلمان برای ارتقای کیفیت آموزش تأکید دارد.

سازمان یونسکو، یونیسف، سازمان بین‌المللی کار و آموزش بین‌المللی در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: «آموزش باکیفیت تنها زمانی محقق می‌شود که همکاری میان معلمان به بخشی اصلی از حرفه آنان تبدیل شود.» این نهادها از دولت‌ها و نظام‌های آموزشی جهان خواسته‌اند تا فرصت‌هایی فراهم کنند که معلمان بتوانند در کنار یکدیگر یاد بگیرند، تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت‌های کافی برای رشد حرفه‌ای برخوردار شوند.

افت شدید تعداد معلمان آموزش‌دیده در جهان

بر اساس آمار جدید یونسکو، تنها ۱۴ درصد از کشورهای کم‌درآمد، دوره‌های آموزشی مداوم برای معلمان ابتدایی را الزامی کرده‌اند. در برخی مناطق جهان نیز تعداد معلمان آموزش‌دیده کاهش یافته است؛ به‌عنوان نمونه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، نسبت معلمان آموزش‌دیده ابتدایی از ۸۵ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۶۹ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته و در مقطع متوسطه نیز از ۷۹ درصد به ۵۹ درصد رسیده است.

یونسکو هشدار داده که کمبود آموزش حرفه‌ای برای معلمان، کیفیت آموزش را کاهش می‌دهد و موجب افزایش ترک شغل در میان فرهنگیان می‌شود. این سازمان اعلام کرده که برای دستیابی به هدف «آموزش برای همه» تا سال ۲۰۳۰، جهان به بیش از ۴۴ میلیون معلم جدید نیاز دارد.

یونسکو و نهادهای همراه در پایان بیانیه خود تأکید کرده‌اند که آموزش آینده، بر پایه همکاری، همدلی و مشارکت میان معلمان شکل خواهد گرفت؛ چرا که هیچ نظام آموزشی، بدون معلمان توانمند و همدل، نمی‌تواند به موفقیت برسد.

روز جهانی معلم یادآور این حقیقت است که هیچ پیشرفت و تحولی بدون حضور معلمان ممکن نیست. آنان که با صبر، عشق و مسئولیت‌پذیری، پایه‌های دانایی و آگاهی را در جامعه استوار می‌کنند، شایسته بیشترین احترام و حمایت‌اند. در جهانی که آموزش، محور توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است، معلمان نه‌تنها آموزش‌دهندگان علم، بلکه الهام‌بخش امید و انسانیت‌اند؛ چراغ‌هایی که مسیر آینده را برای نسل‌های بعد روشن می‌سازند.