باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش -  لرستان، با پیشینه‌ی فرهنگی و تاریخی غنی و مردمانی با روحیه‌ای مهمان‌نواز و اهل ادب، در حوزه‌ی مطالعه و کتاب‌خوانی با چالش‌های قابل توجهی روبه‌روست. متأسفانه، در سال‌های اخیر آمار‌ها و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که میزان مطالعه در این استان پایین‌تر از میانگین کشوری است و این امر پیامد‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی گسترده‌ای به همراه دارد.

یکی از دلایل اصلی این وضعیت،  دسترسی محدود به منابع مطالعاتی است. بسیاری از شهر‌ها و به ویژه روستا‌های لرستان از کتابخانه‌های عمومی مناسب برخوردار نیستند یا کتابخانه‌های موجود با کمبود منابع به‌روز و متنوع مواجه‌اند. نبود کتابفروشی‌های فعال و دسترسی محدود به کتاب‌های چاپی و دیجیتال نیز مانع جدی دیگری است که شهروندان را از مطالعه باز می‌دارد.

عامل دیگری که نباید نادیده گرفته شود،  کمبود فرهنگ‌سازی و انگیزه برای مطالعه است. در جامعه‌ای که رسانه‌های صوتی و تصویری و شبکه‌های اجتماعی غالب شده‌اند، بسیاری از مردم، به ویژه نسل جوان، مطالعه را امری زمان‌بر و خسته‌کننده می‌دانند. نبود برنامه‌های منسجم آموزشی و تبلیغاتی در مدارس و دانشگاه‌ها برای ترویج کتاب‌خوانی این وضعیت را تشدید کرده است.

عوامل اقتصادی و اجتماعی نیز نقش مهمی در کاهش رغبت به مطالعه دارند. مشکلات اقتصادی خانواده‌ها باعث می‌شود خرید کتاب یا شرکت در برنامه‌های فرهنگی کمتر مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این، نبود الگو‌های محلی شناخته‌شده و محبوب در حوزه مطالعه، به کاهش انگیزه در میان جوانان منجر می‌شود.

پیامد‌های ضعف مطالعه در لرستان بسیار گسترده است. کاهش قدرت تحلیل و نقد، کمبود مهارت‌های پژوهشی، و کاهش سطح دانش عمومی تنها بخشی از اثرات منفی این وضعیت است. از سوی دیگر، جامعه‌ای که مطالعه در آن کم‌رنگ شود، در بلندمدت با کاهش خلاقیت، نوآوری و مشارکت اجتماعی روبه‌رو خواهد شد.

ضعف تعداد کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی در لرستان

استان لرستان با تاریخ و فرهنگ غنی خود، یکی از مناطق مهم غرب کشور است که سرشار از آثار تاریخی، ادبی و فرهنگی است. با این حال، یکی از مشکلات اساسی این استان در حوزه توسعه فرهنگی،  ضعف تعداد کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی است که تأثیر مستقیمی بر سطح سواد، دسترسی به منابع علمی و ارتقای فرهنگی جامعه دارد.

طبق آمار‌های موجود، تعداد کتابخانه‌ها در لرستان نسبت به جمعیت و وسعت استان محدود است. بسیاری از شهرستان‌ها و حتی بخش‌های مهم استان از کتابخانه‌های مجهز و استاندارد محروم هستند. این کمبود به ویژه در مناطق روستایی و حاشیه‌ای محسوس‌تر است و باعث شده دسترسی مردم به کتاب و منابع آموزشی به شدت محدود شود.

۹ پروژه کتابخانه‌ای در لرستان تکمیل می‌شود

سرانه مطالعه در استان لرستان در سال‌های اخیر با چالش‌هایی مواجه بوده است. مطابق گزارش‌ها، سرانه فضای مطالعه در این استان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر تنها یک متر مربع است، در حالی که استاندارد ملی این شاخص برای هر ۱۰۰ نفر هشت متر مربع تعیین شده است.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی لرستان گفت: ۹ پروژه در حوزه ساخت و توسعه کتابخانه‌های عمومی استان در دست اجرا که میزان پیشرفت فیزیکی آنها بین ۱۰ تا ۹۰ درصد است و امید می‌رود با نظارت دقیق و همکاری دستگاه‌های اجرایی تا پایان سال شاهد بهره‌برداری بخشی از آنها باشیم.

شهر‌ها و روستا‌های لرستان در انتظار خانه‌های دانش

 عدم وجود کتابخانه‌های کافی باعث می‌شود دانش‌آموزان و دانشجویان نتوانند منابع علمی و آموزشی لازم را در اختیار داشته باشند.

دسترسی محدود به کتاب و فضا‌های مطالعه، عادت مطالعه را کاهش می‌دهد و بر کاهش سواد و دانش عمومی اثر منفی دارد. در حالی که در شهر‌های مرکزی امکانات نسبی وجود دارد، روستا‌ها و مناطق دورافتاده از کتابخانه و فعالیت‌های فرهنگی محروم هستند.

نبود منابع کافی در کتابخانه‌ها، زمینه پژوهش و فعالیت‌های علمی را محدود می‌کند و مانع شکوفایی استعداد‌های محلی می‌شود.

ضعف تعداد کتابخانه‌ها در لرستان نه تنها یک مسئله زیرساختی است، بلکه بر توسعه فرهنگی و علمی جامعه اثر مستقیم دارد. رفع این مشکل نیازمند نگاه جامع و همکاری دولت، نهاد‌های فرهنگی و مردم است. تنها با افزایش تعداد کتابخانه‌ها، تجهیز آنها و ایجاد برنامه‌های فرهنگی مناسب می‌توان امید داشت که مطالعه و فرهنگ کتابخوانی در این استان تقویت شود و فرصت‌های برابر علمی برای همه اقشار جامعه فراهم گردد.

باید یادآور شد که توسعه‌ی فرهنگ کتاب‌خوانی نیازمند همکاری همه‌جانبه دولت، نهاد‌های فرهنگی، خانواده‌ها و رسانه‌هاست. لرستان با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی خود، می‌تواند با برنامه‌ریزی هدفمند و ایجاد انگیزه در مردم، جایگاه مطالعه را در زندگی روزمره بازسازی کند و نسل آینده را با قدرت تفکر و خلاقیت بالاتر پرورش دهد.