لباس فرم در نگاه نخست نماد نظم و همسان‌سازی در فضای آموزشی تلقی می‌شود اما سال‌هاست دغدغه لباس مدرسه، از کارکرد تربیتی و آموزشی خود فاصله گرفته است.

باشگاه خبرنگاران جوان - تب و تاب آماده‌سازی دانش‌آموزان برای سال تحصیلی جدید، دوباره بالا گرفته است. در کنار خرید لوازم‌التحریر و ثبت‌نام مدارس، یکی از پررنگ‌ترین دغدغه‌های خانواده‌ها، تهیه لباس فرم مدرسه است؛ پوششی که سال‌هاست به عنوان نمادی از نظم، یکپارچگی و کاهش تفاوت‌های اجتماعی در مدارس تعریف شده اما آنچه در سال‌های اخیر یکدست‌تر از همه شده، نه فرم لباس‌ها، بلکه نارضایتی والدین از کیفیت پایین و قیمت‌های نامعقول این لباس‌هاست. البته این یکدست شدن که در ظاهر راهی برای کاهش تفاوت‌های طبقاتی بین دانش‌آموزان است، در سال‌های اخیر، خود به چالشی برای معیشت خانواده‌ها و دغدغه‌ای برای کیفیت تبدیل شده است.

حدوداً یک ماه پیش بود که عاطفه‌سادات مدبرنژاد، مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش، دستورالعمل ساماندهی و نظارت بر لباس دانش‌آموزی را به تمامی مدارس کشور ابلاغ کرد و گفت: «تهیه لباس دانش‌آموزی براساس ماده ۸۵ آئین‌نامه اجرایی مدارس، سازوکارهای مشخصی دارد. براساس این ماده، مسئولیت تعیین نوع ورنگ لباس دانش‌آموزی با مشارکت شورای دانش‌آموزی و به عهده شورای مدرسه است و اقدام برای تهیه با مشارکت شورای مدرسه بر عهده انجمن اولیا و مربیان مدرسه است.» با وجود چنین قوانین و دستورالعمل‌هایی، باز هم شاهد هستیم که استفاده از پارچه‌های بی‌کیفیت توسط تولیدکننده‌هایی که مدارس با آنها قرارداد می‌بندند، موضوع گلایه مشترک اکثر والدین و دانش‌آموزان است.

کیفیت پایین و قیمت بالا

درپی اتفاقات اخیری که در کشور رخ داد، بسیاری از مدارس هنوز برنامه‌ای برای تهیه لباس فرم دانش‌آموزان اعلام نکرده‌اند. اما براساس مشاهدات میدانی و گفت‌وگوی خبرنگار «جام‌جم» با بعضی ازخانواده‌ها، قیمت بالا و کیفیت پایین لباس فرم دانش‌آموزان، فصل مشترک صحبت‌های ما با خانواده‌ها شد. آقای فکری، پدر دانش‌آموز دختری که بتازگی برای ورود به پایه چهارم دبستان ثبت‌نام کرده، به ما می‌گوید: «دخترم را در مدرسه‌ای دولتی در محدوده مرکز تهران ثبت‌نام کرده‌ام. اما برای لباس فرم او مبلغ یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان دریافت کردند.» البته این پدر از کیفیت و طرح لباس فرزندش بسیار ناراضی است.

صفری یکی از معلمان مدرسه‌ای پسرانه در منطقه خانی‌آباد نو است. او در صحبت‌هایش با ما از کیفیت پایین لباس‌ها گلایه می‌کند. آن‌گونه که او توضیح می‌دهد، در طول سال تحصیلی بارها مشاهده کرده است که دانش‌آموزان بدون لباس فرم به مدرسه می‌آیند؛ چراکه لباس‌شان یا بر اثر بازی دچار آسیب و پارگی شده یا به دلیل گرما، از آن لباس استفاده نکرده‌اند.

یکی دیگر از معلمان که دخترش در مدرسه‌ای دولتی در منطقه ۱۴ تهران تحصیل می‌کند نیز در این‌باره می‌گوید: «یکی از مشکلاتی که ما هر ساله با آن روبه‌رو هستیم، اجباری نبودن تعویض لباس است. به گونه‌ای که در ابتدای سال تحصیلی، نیمی از دانش‌آموزان با یک رنگ لباس و نیمی دیگر با همان لباس فرم‌های سال گذشته‌شان در مدرسه حضور پیدا می‌کنند، مسأله‌ای که منجر به بی‌نظمی در مدرسه می‌شود.» افزایش نرخ تورم، بالا رفتن قیمت پارچه، دستمزد تولیدکنندگان و هزینه حمل و نقل از جمله دلایلی است که تولیدکنندگان و مدیران مدارس برای توجیه افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کنند. اما مشکل فقط قیمت نیست؛ اغلب خانواده‌ها از کیفیت پایین دوخت و پارچه لباس‌ها نیز گلایه دارند. این موضوع در حالی است که خانواده‌ها به‌ندرت اجازه انتخاب یا خرید لباس فرم از منابع دیگر را دارند.

لباس فرم، زیر ذره‌بین سامانه‌ای یکپارچه

چند روزی است که سامانه یکپارچه لباس فرم مدارس با هدف ساده‌سازی فرآیند سفارش، توزیع و مدیریت لباس فرم دانش‌آموزان در سراسر کشور طراحی و راه‌اندازی شده است. طبق گفته عاطفه‌سادات مدبرنژاد، مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش، در این سامانه اسامی تولیدی‌های مجاز و نرخ‌نامه مصوب لباس دانش‌آموزان قرار گرفته تا خانواده‌ها و انجمن‌های اولیا و مربیان با توجه به نرخ‌های ابلاغی، نسبت به تهیه لباس دانش‌آموزان اقدام کنند. سامانه‌ای که حالا بسیاری چشم امید به آن بسته‌اند اما هنوز پرسش‌هایی درباره کارایی، اجرا و عادلانه بودن آن در سطح کشور وجود دارد که باید دید آیا دغدغه والدین و دانش‌آموزان ایجاد چنین سامانه‌هایی است یا اینکه باز هم باید به شیوه اجرا و نظارت به‌عنوان دو اصل گمشده در این‌خصوص.

پای نظارت در میان نیست!

سال ۹۶ بود که با امضای تفاهم‌نامه‌ای با اتحادیه، تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان پوشاک و برگزاری جلسات مختلف با وزیر وقت آموزش و پرورش، طرحی تهیه شد تا به این شکل روند تهیه لباس فرم دانش‌آموزان به شکل کاملاً شفاف و با مناسب‌ترین قیمت به سرانجام برسد. عاطفه‌سادات مدبرنژاد در خصوص قیمت امسال لباس فرم دانش‌آموزان می‌گوید: «هنوز هزینه لباس فرم دانش‌آموزان تعیین نشده و این روند پس از طی مراحل قانونی و تصویب توسط مراجع قانونی به آموزش و پرورش اعلام و توسط آموزش و پرورش به مدارس و خانواده‌ها نیز ابلاغ می‌شود.» در این بین البته برخی خانواده‌ها نگران هستند که نرخ‌های معقولی در نظر گرفته نشود. چراکه برخی مدارس، شرکت‌هایی خاص را برای تهیه لباس فرم دانش‌آموزان انتخاب می‌کنند و خانواده‌ها مجبورند از همین مسیر و با هر قیمتی خرید کنند. در مواردی حتی یک فروشگاه خاص، تأمین‌کننده لباس فرم برای چند مدرسه در منطقه می‌شود. این انحصار سبب شده تا نظارت بر قیمت و کیفیت تضعیف‌شده و عملاً قدرت چانه‌زنی خانواده‌ها از بین برود.

یکدست بودن یا نبودن؟

در مدارس ایران، یکدستی ظاهراً یک اصل خدشه‌ناپذیر است؛ همه‌چیز باید از نظر ظاهر، رنگ، مدل و حتی جنس، شبیه هم باشد. البته سیاست‌گذاران آموزشی بر این باورند که یکدست‌بودن لباس‌ها مانع از بروز فاصله طبقاتی در مدارس می‌شود اما شواهد میدانی نشان می‌دهد که دانش‌آموزان راه‌های دیگری برای نمایش تمایز پیدا می‌کنند؛ از گوشی تلفن همراه گرفته تا لوازم‌التحریر و … به نظر می‌رسد یکسان‌سازی ظاهری، بدون رسیدگی به ریشه‌های نابرابری، بیشتر یک مسکن موقتی است تا راه‌حلی پایدار. در کنار این مورد موضوع دیگری که دغدغه خانواده‌هاست، تغییر هرساله لباس فرم فرزندان‌شان است که در شرایط اقتصادی کنونی، خیلی مقرون به‌صرفه نیست. حتی مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش نیز اعلام کرده که به مدارس تأکید شده است حتی‌المقدور طرح و رنگ را تا چند سال تغییر ندهند تا دانش‌آموزان بتوانند از لباس سال قبل خود استفاده کنند؛ البته طبیعی است دانش‌آموزان ورودی در هر دوره تحصیلی جدید باید لباس فرم را براساس طرح و رنگ مدرسه جدید خود تهیه کنند.

لباس فرم، ابزار عدالت یا بی‌عدالتی؟

لباس فرم، اگرچه در نگاه نخست نماد نظم و همسان‌سازی در فضای آموزشی تلقی می‌شود اما آنچه امروز در بطن جامعه و مدارس رخ می‌دهد، فراتر از بحث یکسان‌پوشی است. واقعیت این که سال‌هاست دغدغه لباس مدرسه، از کارکرد تربیتی و آموزشی خود فاصله گرفته و به چالشی اقتصادی، اجتماعی و حتی روانی برای خانواده‌ها تبدیل شده است. در شرایطی که سامانه یکپارچه لباس فرم، با هدف شفاف‌سازی، کنترل قیمت و حذف انحصار راه‌اندازی شده، هنوز نشانه‌ای جدی از تغییر محسوس در میدان عمل دیده نمی‌شود. تا زمانی که مدارس بدون مشارکت واقعی اولیا، تولیدکننده‌های خاص را با قراردادهای یک‌طرفه تعیین می‌کنند، نظارت رنگ می‌بازد و خانواده‌ها ناچار به پذیرش قیمت‌هایی می‌شوند که مناسب نیست. لباس فرم تنها زمانی می‌تواند ابزار عدالت آموزشی باشد که انتخاب در آن معنا داشته باشد، کیفیت بر ظاهرسازی غلبه کند و نظارت از مقام شعار فراتر برود.

منبع: روزنامه جام جم

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۲
در انتظار بررسی: ۰
Australia
ناشناس
۲۱:۰۳ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
باید مثل کاورهای لباسهای ورزشی بصورت جلیقه ارزون قیمت باشه که روی لباس بچه پوشیده بشه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۲۲ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
هر کسی تو هر جایگاهی هست فقط دنبال اینکه

چجوری از دیگران تلکه کن به هر نحو و کلکی فقط میخوان جیب مردم و بزنن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۲۰ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
۴ ساله بچم مدرسه میره عین ۴ سال هر سال لباس بچم عوض شده و مدرسه هم تقبل نمیکنه.پس آموزش و پرورش کارش چیه.همه چیرو خود خانواده ها تقبل میکنن.لااقل به شکلی باشه که بچه همون لباس رو چند سال بپوشه خوبه
Russian Federation
ناشناس
۱۶:۱۶ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
کلی حرف میزنن حرف اصلی نمیزنن برای خوردن پول هستش
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۹ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
وقتی حرفی از مدرسه به میان بیاید همه کارشناس و نظریه پرداز میشن . خخخخخخخخخخخخخخخ
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۳۰ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
بیشتر شبیه لباس زندانیهاست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۴۴ ۰۶ مرداد ۱۴۰۴
همه که یک شکل نیستن. هزار و یک رنگ لباس فرم داریم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۲۸ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

"لاٰ حَولَ وَلاٰ قُوَّةَ اِلّاٰ بِاللّٰهِ الْعَلیٌِ الْعَظیم"
وَتَوَکَّلْ عَلَی اللهِ وَکَفیٰ بِاللّهِ وَکیلاً
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۰۰ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
با سلام ، هر چند با لوازم التحریر و کیف و کفش هم دانش آموزان می تونن فخر فروشی کنن ولی مسلماُ به اندازه ی لباس تاثیر گذار نیست پس همین لباس فرم همسان هم خیلی مهم و تا حد زیادی از تبعیض جلوگیری میکنه.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۹ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
رنگ لباس بعضی مدارس..همرنگ و طرح لباس زندانیان است.!!! ..و این همسانی تاثیرات مخربی بر روح و روان و آینده این دانش آموزان خواهد داشت.مسبولان مجری یا نادانند و یا با خباثت در حال نابودی آینده فرزندان جامعه هستند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۴۰ ۰۶ مرداد ۱۴۰۴
چه ربطی داره. چارتا مثل تو باشن اینجوری نظر بدن آره باعث میشه رو روان بعضیا تاثیر بذاره اگرنه دنبال حرفای الکی نیفت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۶ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
واقعا ، البته لباس فرم خوب است به شرطی که هر ساله رنگش و مدلش عوض نشود و بشه از یک لباس چند سال استفاده کرد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۸ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
مدارس از طریق لباس فرم جیب خودشان و جیب تولیدکنندگان بی کیفیت رو پر میکنن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۴۱ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
مزخرف ترین راه برای لاپوشانی اختلاف طبقاتی؛ دولت باید وظیفه خودشون رو به درستی انجام بدن که این اختلاف کم بشه وگرنه لباس یکدست تاثیری نداره دانش آموز با دو کلمه حرف زدن متوجه میشه کی پولداره کی فقیر. این وضعیت لباس فرم تاثیر معکوس داره؛ چشم بچه ها خسته میشه به جای تنوع رنگ و شادابی مدرسه و راحتی دانش آموز باعث معذب شدن و دل مردگی دانش آموز میشه و توی این شرایط چیزی جز هزینه برای والدین نداره
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۸ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
لباس های فرم خیلی خیلی گران هستن به حال مردم. کم توان مالی باید یه فکری بکنن مردم ازغذاوخوراکشون میزنن پول لباس فرم مدرسه میدن این چه مسخره بازیه؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۰۹ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
این چه طرح لباسی هسته برا دانش اموزان پسر طرح دخترونه. بعد هم چرا رنگ بندی نداره تو هر مقطعی .مطمعا اونی که از طراحی تا تولید لباس هر سال از بی کیفیت ترین پارچه ها استفاده میکنه.لطف کنید تذکری بدید به اونا شاید شنیدن.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۰۵ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
سلام به خدا برای دختر دبیرستانی م مانتو و شلوار و مقنعه خریدم ۳ میلیون اصلا باورم نمی شد آخه چرا هر سال رنگ مانتو باید عوض بشه این چه قانونیه لباس فرم مدرسه طوری هست که بچه ها دیگه برای بیرون از مدرسه هم حاضر به پوشیدن نیستن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۷ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
نه لباس فرم چیزها بدیه نه عملا تصمیم بدیه... آنچه که مسلم هست فقر مردم ایران و درماندگی در خرید خوراک و پوشاک برای فرزندان هستند واین گزارش یعنی بدبختی مردم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۸ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
اکثرا مدارس با اون پارچه فروش و خیاط زد و بند دارن / پارچه فروش هم هرنوع مارچه و هر رنگی را که در سال نتوانسته بفروشه / میندازه به والدین بچه ها
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۳۴ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
پارسال برای هر دو پسرم لباس فرم دادم دوختن گفتم بزرگتر بدوز که 2 سال بپوشن
امسال لباس فرم مدرسه رو عوض کردن هر کدوم 950 تومن آخه مگه مردم سر گنج نشستن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۸ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
حقته .
Iran (Islamic Republic of)
امیر
۱۱:۰۴ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
اینگونه تصمیمات فقط ایجاد بار مالی اضافی برای خانواده ها در این شرایط نابسامان اقتصادی می باشد.من خودم سال گذشته برای دوتا بچم واقعا با زحمت تونستم هزینه لباس ها را پرداخت کنم چون قسط های مختلف دیگه نفس برامون نگذاشته.و البته لباس ها واقعا بی کیفیت بودند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۹ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
متاسفانه کیفیت و دوخت اصلا مناسب نیست و قیمتها هم سر به فلک کشیده است و هر مدرسه هم مطابق میل و سلیقه خودش و ساخت و پاخت با تولیدی مورد نظر لباس را تعیین می‌کند.
در شهر تهران که اصلا هیچ حساب و کتابی ندارد و قیمت لباس هم قیمت لباس برند و مجلسی در می‌آید. و متاسفانه در بعضی از مدارس مدیران براشون اهمیت ندارد و هر سال لباس بچه ها را تغییر می‌دهند و خانواده ها باید متحمل هزینه ی سنگینی شوند .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۷ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
رنگ لباس فرم هر مقطع تحصیلی باید با مقطع دیگه فرق داشته باشه تا از دور بشه فهمید دانش آموز کلاس چندمه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۴ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
اتفاقا لباس فرم خیلی عالیه، چون هرکی داره و نداره یک جور لباس میپوشه،و هزینه لباس هم میاد پایین،اگه کیفیت لباس ودوختش خوب باشه حداقل همون یک سال کافیه،...خدا بیامرز پدر هرکی که قانون لباس فرم مدارس را اجرایی کرد،در غیر این صورت چند دست لباس گرون بچه ها میخاستن،و باعث چشم وهم چشمی واذیت بچه ها و فخر فروشی عده ای میشد.....
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۳۵ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
بعضی ها پول ندارن میتونن پول این لباس یه لباس تهیه کنن که هم برا مدرسه بپوشن هم برا کارهای روزمره و بیرون
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۴۱ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
یک کلمه بگید تیشرت ابی با شلوار مشکی پارچه ای هر کی بره خودش بخره
Iran (Islamic Republic of)
فاطیما
۱۰:۳۴ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
سلام
لباس های بی کیفیت وگران را به مردم می فروشند که همسان سازی کنند یا دزدی؟
بچه‌ها بیشتر به جای اینکه خوشگل بشوند شبیه خدمات بیمارستان می شوند، جنس لباس هم از پلاستیک که تو سرما سرد وتو گرما گرم می شود.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۲۷ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
لباس فرم هم یکی از ابزار زدو بند بین خیاط ومسئولین مدرسه برای تلکه کردن خانواده‌هاست.
ولله چرا لباسی که ۲۰۰ هزار هم ارزش ندارد خانوادها باید اجبارا ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار بخرند.
جمع کنید بساط دلالان را.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۰۹ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
والا لباس فرم دخترم شد ۳ میلیپن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۹ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
۲۰۰ هزار که یک جفت جوراب را میگن .
Iran (Islamic Republic of)
kh
۱۰:۲۵ ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
واقعا تو این شرایط اقتصادی هزینه لباس فرم بار سنگینی رو دوش خانواده هاست/مگه ما با لباس معمولی مدرک نگرفتیم/خودم شخصا تو یک مقطع دوبار لباس خریدم چون کوتاه و مندرس شده بود