باشگاه خبرنگاران جوان - تحلیل آمارهای رسمی و اظهارات مقام‌های مسئول در حوزه انرژی هرمزگان نشان می‌دهد که فعالیت مراکز غیرمجاز استخراج رمزارز، به‌ویژه در مناطق غربی استان، در تابستان امسال حدود ۸۰ تا ۱۰۰ مگاوات بار اضافی به شبکه برق تحمیل کرده است؛ رقمی که هرچند تنها بین ۳.۵ تا ۴.۴ درصد از پیک مصرف استان را تشکیل می‌دهد، اما معادل یک‌پنجم تا یک‌چهارم ناترازی برق هرمزگان بوده و نقش تشدیدکننده در خاموشی‌های نوبتی تابستان ۱۴۰۴ ایفا کرده است. ۲۰ اردیبهشت سال جاری مدیرعامل وقت شرکت توزیع برق هرمزگان با اشاره به افزایش نامتعارف مصرف برق در استان، گفت: آمارها امسال بیانگر رشد ۲۲ درصدی مصرف برق در استان نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد که قابل توجیه نیست.

محمد کریمی با توجه به اینکه ناترازی در زمستان ناشی از کمبود سوخت نیروگاه‌ها و در تابستان به علت ناکافی بودن ظرفیت‌های منصوبه نیروگاهی است، اظهار کرد: در حال حاضر برای عبور از ناترازی‌ها راهی به جز مدیریت مصرف و ایجاد تنوع در سبد انرژی نداریم.

وی تاکید کرد: یکی دیگر از مصادیق بدمصرفی و پرمصرفی برق، فعالیت رمزارزهای غیرمجاز در بسیاری از شهرستان‌های استان هرمزگان است؛ این درحالی است که در این استان بیش از ۷۰ مگاوات برق صرف فعالیت رمزارزها می‌شود. بر اساس گزارش شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان در ۲۰ مرداد ماه سال‌جاری، پیک مصرف استان در گرم‌ترین روزهای امسال به بیش از ۲ هزار و ۲۹۰ مگاوات رسید و در مقاطعی حتی تا ۲ هزار و ۶۸۰ مگاوات افزایش یافت.

 در حالی که ظرفیت تولید برق در استان پس از ارتقای نیروگاه حرارتی بندرعباس به حدود هزار مگاوات رسیده، ناترازی شبکه همچنان حدود ۴۲۰ مگاوات است. همین کسری، اجرای خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده در شهرهایی مانند بندرعباس، میناب، قشم و سایر مناطق را ناگزیر کرده است.

مدیرعامل سابق شرکت توزیع برق هرمزگان اعلام کرد که مصرف مراکز غیرمجاز استخراج رمز ارز در استان بین ۸۰ تا ۱۰۰ مگاوات برآورد می‌شود. هر دستگاه ماینر به‌طور متوسط ۳.۵ تا ۴ کیلووات برق مصرف می‌کند و این میزان معادل مصرف روزانه ۱۰ تا ۱۲ خانوار است. با احتساب پیک مصرف ۲ هزار و ۲۹۳ مگاوات، سهم ماینرها بین ۳.۵ تا ۴.۴ درصد از کل مصرف استان است، اما با در نظر گرفتن کسری ۴۲۰ مگاواتی، این بار اضافی حدود ۱۹ تا ۲۴ درصد ناترازی هرمزگان را تشکیل می‌دهد؛ به همین دلیل، حتی در صورت حذف کامل این بار، خاموشی‌ها به‌طور کامل رفع نخواهد شد، اما کاهش محسوسی خواهد یافت. هیچ مجوز بهره‌برداری ماینر در استان صادر نشده است.

 رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان با بیان اینکه تاکنون هیچ پروانه بهره‌برداری رسمی برای ماینرها صادر نشده، گفت استفاده غیرمجاز از برق خانگی برای استخراج رمزارز، علاوه بر ایجاد فشار بر شبکه، با سیاست‌های وزارت نیرو نیز در تضاد است. خلیل قاسمی در نشست بررسی وضعیت فعالیت ماینرها در استان افزود: در حال حاضر هیچ مجوزی برای بهره‌برداری از ماینر در هرمزگان صادر نشده و هیچ واحد رسمی در این زمینه فعالیت ندارد.

وی با اشاره به استفاده برخی ماینرها از برق خانگی، افزود: در شرایط فعلی، برخی افراد برق را با نرخ خانگی که از شبکه عمومی و منازل مردم تامین می‌شود، برای استخراج رمزارز استفاده می‌کنند، در حالی که واحدهای تولیدی و صنعتی ما برق را با قیمت هفت هزار تومان به ازای هر کیلووات خریداری می‌کنند. این موضوع هم از نظر اقتصادی و هم از نظر فنی، به زیان شبکه برق است.

 رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان، با بیان اینکه سازمان صمت پیشنهاد صدور مجوز رسمی و قانونی برای ماینرها را ارائه کرده، گفت: اگر وزارت نیرو با اختصاص برق مشخص به این واحدها موافقت می‌کرد، می‌توانستیم فعالیت آن‌ها را ساماندهی کنیم و در ازای مصرف برق، هزینه واقعی دریافت شود. اما به دلیل محدودیت‌های تامین برق، این دستورالعمل در تهران متوقف مانده است.

وی تاکید کرد: در سطح استان، هیچ پروانه بهره‌برداری برای ماینرها صادر نشده و آمار دقیقی از تعداد ماینرهای فعال غیرمجاز در دست نیست. برخورد با مراکز غیرمجاز حمید ساعدپناه مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان در نشست مشترک با سردار علی‌اکبر جاویدان فرمانده انتظامی استان که در روز ۲۲ مردادماه سال جاری برگزار شد، با اشاره به اهمیت این همکاری اظهار داشت: برخورد با استخراج غیرمجاز رمز ارز نه‌تنها به حفظ پایداری شبکه برق کمک می‌کند بلکه مانع از هدررفت منابع انرژی می‌شود.

وی با قدردانی از تعامل و هم‌افزایی نیروهای انتظامی در اجرای این ماموریت افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون، بیش از ۶۳۰ دستگاه ماینر غیرمجاز در نقاط مختلف استان کشف و جمع‌آوری شده است.

به گفته ساعدپناه، ماینرها مصداق بارز سرقت برق هستند و فعالیت آنها موجب تحمیل هزینه‌های سنگین به شبکه برق و مشترکان قانونی می‌شود. وی تاکید کرد: لازم است همه ظرفیت‌های قانونی برای مقابله با این نوع سرقت بسیج شده و همه دستگاه‌ها به میدان بیایند.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان ادامه داد: عمده فعالیت ماینرهای غیرمجاز در مناطق غربی استان شامل شهرستان‌های بستک، پارسیان، قشم، خمیر و لنگه بوده است.

 به گفته مقام‌های توانیر، مصرف برق ماینرهای غیرمجاز در کشور حدود ۲ هزار مگاوات است که نزدیک به پنج درصد مصرف برق و ۲۰ درصد ناترازی ملی را شامل می‌شود. این میزان معادل مصرف چند استان در روزهای اوج گرماست. آمار کشفیات نشان می‌دهد هرمزگان جزو استان‌های دارای سهم بالای کشف ماینر در کشور است. عوامل اصلی خاموشی اگرچه استخراج غیرمجاز رمزارز سهم قابل‌توجهی در کسری برق استان دارد، اما مقام‌های صنعت برق تاکید می‌کنند که ۲ عامل دیگر، یعنی مصرف سنگین تجهیزات سرمایشی خانگی و محدودیت ظرفیت تولید، همچنان مهم‌ترین دلایل خاموشی‌های تابستانی هرمزگان به شمار می‌آیند.

 به گفته کارشناسان، حدود ۲.۳ مصرف برق استان مربوط به کولرهای گازی و سیستم‌های سرمایشی است. خاموشی ها در هرمزگان درحالی ادامه دارد که دادستان عمومی و انقلاب مرکز هرمزگان در تاریخ پنج مرداد ماه سال جاری گفت: ظرفیت تولید نیروگاه برق حرارتی بندرعباس در نتیجه صدور دستور قضایی و تعیین ضرب‌الاجل برای رفع موانع تولید این نیروگاه ضمن رفع تمامی نواقص، از ٣٠٠ مگاوات در روز به یک‌هزار مگاوات افزایش پیدا کرد.

عارف اکبری با اشاره به دریافت نارضایتی‌های عمومی به علت قطعی پی‌درپی برق و اختلال در تامین انرژی، پس از وصول گزارش‌هایی درباره کاهش تولید در نیروگاه برق حرارتی بندرعباس، دستگاه قضایی تحقیقات خود را آغاز کرد.

 وی اضافه کرد: پس از دریافت نظرات کارشناسی و بررسی توضیحات مسوولان نیروگاه، دستورات ویژه‌ای برای رفع نواقص و موانع تولید صادر شد، تا این واحد صنعتی بتواند با حداکثر ظرفیت به فعالیت خود ادامه دهد. ارقام رسمی نشان می‌دهد که فعالیت ماینرهای غیرمجاز در هرمزگان عاملی موثر، نه تعیین‌کننده در خاموشی‌های اخیر است. سهم این مراکز در پیک مصرف حدود چهار درصد و در ناترازی برق نزدیک به ۱.۴ است. کارشناسان معتقدند هم‌زمان با برخورد قاطع با این مراکز، مدیریت مصرف به‌ویژه در حوزه سرمایش و توسعه نیروگاه‌های خورشیدی می‌تواند بیشترین تاثیر را در کاهش خاموشی‌های آینده داشته باشد. منبع:ایرنا