باشگاه خبرنگاران جوان - کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه ساعاتی شامگاه چهارشنبه ۵ شهریور پس از بازگشت از تازه‌ترین دور مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو در گفت‌وگوی تلفنی با «شبکه خبر» صدا و سیما گفت: در این دور از مذاکرات ما به صورت شفاف تبیین کردیم که اروپایی‌ها از لحاظ حقوقی در موقعیتی نیستند که بخواهند اسنپ‌بک را فعال کنند و هیچ مبنای حقوقی برای اقدام آنها وجود ندارد.

وی در ادامه این گفت‌و‌گو افزود: ما این موارد را به‌طور کامل برای آنها تشریح کردیم؛ البته آنها دیدگاه متفاوتی دارند، واقعیت این است که اروپایی‌ها سال‌هاست برجام را اجرا نمی‌کنند. با این حال، با کمال پررویی و گستاخی ادعا می‌کنند که همچنان در حال اجرای آن هستند. ما هم به آنها گفتیم، اگر واقعاً در حال اجرای برجام هستید، گزارشی ارائه دهید که نشان دهد چگونه این کار را انجام داده‌اید. شاخص‌ها و اطلاعاتی که ما در اختیار داریم، خلاف این ادعا را نشان می‌دهد اروپا نه‌تنها برجام را اجرا نکرده، بلکه در طول این سال‌ها تحریم‌های جدیدی هم وضع شده است؛ آخرین مورد آن چند ماه پیش علیه کشتیرانی و همچنین صنعت هوایی ایران اعمال شد.

روسیه و چین قطعنامه مشترکی برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح کردند

معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در ادامه افزود: ما به طرف‌های اروپایی یادآور شدیم که از لحاظ حقوقی در موقعیتی نیستند که بتوانند دست به اسنپ‌بک بزنند. از سوی دیگر، آنها بحث ایده تمدید را که یک ماه پیش مطرح کرده بودند، مجدداً پیش کشیدند. در پاسخ به آنها گفتیم، مطابق مذاکرات و گفت‌و‌گو‌هایی که با وزیر محترم، جناب دکتر عراقچی داشتیم، این موضوع اساساً در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل است و می‌توانند آن را در همان چارچوب پیگیری کنند. هر تصمیمی که شورای امنیت بگیرد، تصمیم شورا خواهد بود و ایران نیز جزئی از این فرایند محسوب نمی‌شود.

وی ادامه داد: در همین زمینه نیز شاهد بودیم که روز گذشته روسیه و چین به‌صورت مشترک قطعنامه‌ای را مطرح کردند. ما همچنین برای طرف‌های اروپایی و اتحادیه اروپا روشن کردیم که اگر بخواهند نسبت به حسن نیت و رویکرد تعاملی جمهوری اسلامی ایران که همواره بر حل‌وفصل دیپلماتیک موضوع تأکید داشته است بی‌اعتنایی کرده و فرایند فعال‌سازی اسنپ‌بک را آغاز کنند، طبیعتاً ایران نیز واکنش لازم را نشان خواهد داد. از جمله این واکنش‌ها، ارسال نامه یا اخطار رسمی به شورای امنیت خواهد بود. به آنها اعلام کردیم که در صورت چنین اقدامی، مسیری که در حال حاضر برای همکاری و تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز کرده‌ایم، به‌طور کامل تحت تأثیر قرار گرفته و متوقف خواهد شد. در چنین شرایطی، ادامه این روند تعاملی هیچ مفهومی نخواهد داشت.

غریب‌آبادی خاطرنشان کرد: همچنین تأکید کردیم که اگر این اتفاق رخ دهد، اروپا عملاً خود را از عرصه دیپلماتیک و گفت‌و‌گو با ایران کنار خواهد زد و از آن پس، مذاکرات صرفاً در چارچوب شورای امنیت و با اعضای آن پیگیری خواهد شد و دیگر گفت‌وگویی با اروپا در این حوزه نخواهیم داشت. با این حال، در کنار بیان این نکات، به‌روشنی مواضع حقوقی خود را تشریح کردیم و ضمن هشدار نسبت به تبعات اقدام احتمالی آنها، آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای تداوم تماس‌ها و تعاملات دیپلماتیک اعلام کردیم.

ایران برای هر دو سناریو آماده است

معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه دورنما و اقدامات متقابلی که ایران در صورتی که سه کشور اروپایی بخواهند از این مسیر سوءاستفاده کنند، انجام خواهد داد، برای طرف مقابل روشن است، گفت: به اروپا تأکید کردیم که انتخاب با آنهاست؛ می‌توانند مسیر تقابل را در پیش بگیرند یا وارد مسیر تعامل و همکاری شوند. این موضوع به اروپایی‌ها اجازه می‌دهد تا با بررسی دقیق‌تر نتایج جلسه، تصمیم‌گیری کنند. ما برای هر دو وضعیت آمادگی داریم؛ یعنی هم برای همکاری و تعامل و هم در صورتی که آنها بخواهند از این سازوکار حقوقی و قطعنامه ۲۲۱ سوءاستفاده کنند، طبیعتاً واکنش لازم را نشان خواهیم داد که ابعاد آن را پیش‌تر تشریح کردم و امیدواریم آنها عاقلانه برخورد کنند.

بازرسی‌های آژانس در ایران آغاز نشده است

غریب آبادی در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت بازرسی‌های آژانس از تاسیسات هسته‌ای ایران گفت: بازرسی‌های آژانس در ایران آغاز نشده است. ما براساس قانون مجلس شورای اسلامی عمل می‌کنیم و این قانون بسیار شفاف و صریح است. در حال حاضر، حضور چند نفر از بازرسان آژانس در ایران با هماهنگی قانونی و اخذ مجوز‌های مربوطه برای نظارت بر بارگذاری و تغییر سوخت نیروگاه بوشهر صورت گرفته است. ما با روس‌ها نیز تفاهم کرده‌ایم و پیش‌بینی شده است که هرگونه تغییر یا بارگذاری مجدد سوخت، تحت نظارت آژانس انجام شود.

آیا واقعاً برخی می‌خواهند نیروگاه بوشهر ما تعطیل شود؟

وی با اشاره به اینکه اگر ما اکنون بازرسان آژانس را در ایران نداشته باشیم، فرایند عملکرد نیروگاه بوشهر مختل خواهد شد، ادامه داد: آیا واقعاً برخی می‌خواهند نیروگاه بوشهر ما تعطیل شود؟ قطعاً هیچ‌کس چنین چیزی را نمی‌خواهد. پس این موضوع بازگشت آژانس به تاسیسات صرفاً یک مورد خاص است که با هماهنگی‌های لازم، اخذ مجوز‌های مربوط و بر اساس نیاز جمهوری اسلامی ایران انجام شده است.

متن ترتیبات همکاری جدید ایران با آژانس نهایی نشده است

غریب آبادی ادامه داد: نکته دوم اینکه شرح وظایف اصلی و تصمیم‌گیری در این زمینه بر عهده شورای عالی امنیت ملی گذاشته شده و مصوبات آن نیز لازم‌الاتباع و لازم‌الاجرا است. هم‌اکنون گفت‌و‌گو‌هایی میان ایران و آژانس برای تنظیم ترتیبات همکاری جدید در حال برگزاری است. هنوز هیچ متنی نهایی نشده و صرفاً ایده‌هایی بین دو طرف ردوبدل شده است.

وی با اشاره به اینکه ما همچنان چندین نکته باقی‌مانده با آژانس داریم که جزء مواضع اصولی ماست و باید در متن نهایی گنجانده شود، خاطرنشان کرد: تاکنون هیچ متن توافق‌شده‌ای وجود ندارد و طبیعتاً اگر متنی بین ایران و آژانس نهایی شود، باید مسیر قانونی تأیید در داخل، یعنی شورای عالی امنیت ملی، را طی کند. در حال حاضر نه مکانیسمی نهایی با آژانس داریم و نه هیچ بازرسی جدیدی آغاز شده است؛ جز همان مورد خاص نیروگاه بوشهر که با دلایل مشخص و طبق مصوبه مجلس انجام می‌شود و همچنان باید اجرا گردد. ان‌شاءالله دو طرف نیز همین مسیر را طبق فرایند‌های پیش‌بینی‌شده ادامه خواهند داد.

غریب آبادی افزود: البته اگر اروپایی‌ها بخواهند اقدامی را بر مبنای تمایلات سیاسی خود انجام دهند، این گفت‌و‌گو‌هایی هم که میان ما و آژانس در حال انجام است، طبیعتاً تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

منبع: ایرنا