باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی- تکدی‌گری در بروجرد و بسیاری از شهرهای دیگر، تنها یک پدیده خیابانی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از چندین بحران اجتماعی در هم تنیده است. 

اعتیاد، فقر ساختاری، ضعف حمایت‌های اجتماعی، نبود مراکز نگهداری و البته فرهنگ غلط «کمک خیابانی» همه دست به دست هم داده‌اند تا چرخه تکدی‌گری بازتولید شود.

این چرخه یک معضل دو سر باخت است: از یک سو شهروندانی که به امید کمک به نیازمندان پولی می‌دهند، و از سوی دیگر متکدیانی که اغلب در دام اعتیاد و باندهای غیررسمی گرفتارند. نتیجه، نه کاهش آسیب، بلکه تقویت یک الگوی نادرست است.

متکدیان بروجرد؛ نیازمند یا معتاد؟

مقداد صارمی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرمانداری بروجرد تأکید می‌کند:این افراد از شهرهای اطراف وارد بروجرد می‌شوند و در مکان‌های پرتردد می‌نشینند و گدایی می‌کنند. متأسفانه مردم هم به آن‌ها کمک می‌کنند، در حالی که بیشترشان نیازمند واقعی نیستند بلکه معتاد هستند.

این سخنان نشان می‌دهد که ریشه تکدی‌گری بیش از آنکه به فقر مطلق بازگردد، با اعتیاد و نبود ساختارهای بازپروری مرتبط است. در چنین شرایطی، هر کمک نقدی رهگذران به معنای تداوم مصرف و بازتولید اعتیاد خواهد بود.

چرا اقدامات مقطعی شکست می‌خورند؟

صارمی در ادامه می‌گوید:هر چند وقت یک‌بار متکدیان جمع‌آوری می‌شوند؛ اما پس از مدتی دوباره آزاد شده و به سطح شهر بازمی‌گردند. شهرداری بروجرد در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد کمپ اختصاصی در شهر است.

این چرخه نشان می‌دهد که جمع‌آوری بدون نگهداری و بازپروری، صرفاً یک مُسکن موقت است. همان متکدیانی که امروز به کمپ مرکز استان فرستاده می‌شوند، فردا دوباره به همان خیابان‌ها برمی‌گردند.

 نبود یک ساختار پایدار در شهر بروجرد، نه تنها هزینه‌های اجتماعی را بالا می‌برد، بلکه اعتماد عمومی به کارآمدی مدیریت شهری را نیز خدشه‌دار می‌کند.

زباله‌گردها؛ صورت دیگر یک زخم اجتماعی

صارمی درباره بُعد دیگر ماجرا می‌گوید:زباله‌گردها نیز در سطح شهر مشکلات زیادی ایجاد کرده‌اند. با تکمیل مرکز ضایعاتی بروجرد تا پایان شهریور، زباله‌گردها ساماندهی خواهند شد و این معضل هم به تدریج برطرف می‌شود.

زباله‌گردی مانند تکدی‌گری، نه فقط مسئله‌ای مربوط به اقتصاد غیررسمی است، بلکه تهدیدی برای بهداشت عمومی، امنیت شهری و حتی کرامت انسانی محسوب می‌شود. زباله‌گردی در بسیاری از موارد با کودکان و نوجوانان همراه است؛ پدیده‌ای که در صورت تداوم می‌تواند نسل آینده را در چرخه محرومیت و آسیب گرفتار کند.

 کمپ ماده ۱۶؛ فرصتی برای قطع چرخه معیوب

در چنین شرایطی، کمپ ماده ۱۶ می‌تواند نقطه عطفی باشد. این مراکز نه فقط برای نگهداری، بلکه برای بازپروری و بازگشت معتادان متکدی به زندگی اجتماعی طراحی می‌شوند.

تجربه سایر شهرها نشان داده که اگر این مراکز با برنامه‌های توانمندسازی، آموزش حرفه‌ای و حمایت‌های روانی و اجتماعی همراه باشند، می‌توانند به کاهش پایدار تکدی‌گری منجر شوند.

اما اگر کمپ صرفاً به مکانی برای نگهداری موقت تبدیل شود، خطر بازتولید چرخه شکست‌خورده گذشته همچنان وجود خواهد داشت.

 مسئولیت اجتماعی مردم؛ نقش شهروندان در حل معضل

یکی از ریشه‌های تداوم تکدی‌گری، فرهنگ نادرست کمک مستقیم است. شهروندان به امید ثواب یا دلسوزی، مبالغی به متکدیان می‌دهند، بی‌آنکه بدانند این پول ممکن است مستقیم صرف مواد مخدر شود.

 بنابراین، علاوه بر ایجاد زیرساخت‌های رسمی، آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی نیز اهمیت حیاتی دارد. اگر کمک‌های مردمی به سمت نهادهای خیریه معتبر هدایت شود، هم نیازمندان واقعی حمایت خواهند شد و هم چرخه تکدی‌گری شکسته می‌شود.