وقتی هوش مصنوعی زمان مرگ را پیش‌بینی می‌کند
مدل‌های زبانی با خواندن کدهای بیماری، آینده سلامت و حتی پایان زندگی انسان را شبیه‌سازی می‌کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان - چگونه زبان برنامه‌نویسی بیماری‌ها، می‌تواند به ما بگوید چه زمانی زندگی‌مان به پایان می‌رسد؟
مدل‌های هوش مصنوعی با استفاده از کدهای تشخیص بیماری‌ها، در حال یادگیری دستور زبان بیماری هستند. آنها زندگی هر فرد را به دنباله‌ای از کلمات تبدیل کرده و با دقتی خیره‌کننده، می‌توانند فصل‌های بعدی این داستان را پیش‌بینی کنند؛ از جمله اینکه چه عارضه‌ای در کمین شماست، و حتی اینکه چه زمانی داستان زندگی‌تان به پایان می‌رسد.این آگاهی، تنها یک خبر علمی هیجان‌انگیز نیست. این یک زنگ خطر است که نشان می‌دهد آینده پزشکی، در حال رقم خوردن در دنیایی است که ما از آن بی‌خبریم.اگر از این پیشرفت‌ها آگاه نباشیم، چطور می‌توانیم از حقوق خود در مقابل استفاده از این داده‌ها دفاع کنیم؟ چطور می‌توانیم از نهادهای مسئول مطالبه کنیم که این ابزارها با شفافیت و عدالت استفاده شوند؟ ناآگاهی ما، درهایی را به روی سوءاستفاده‌های احتمالی باز می‌کند که در نهایت، کنترل ما بر مهم‌ترین بخش از وجود مادیمان، یعنی سلامت و زندگی را از بین می‌برد.
کدگذاری حیات: از پرونده پزشکی تا داستان زندگی
در دنیای پزشکی امروز، هر بیماری و هر تشخیصی با یک کد شناخته می‌شود. این کدها که با عنوان ICD-10 (طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها) شناخته می‌شوند، زبان مشترک پزشکان و نهادهای درمانی در سراسر جهان هستند.این کدها، داده‌های خام نیستند؛ بلکه هر کدام به مثابه یک «کلمه» در یک جمله هستند. یک پرونده پزشکی، مجموعه‌ای از این کلمات است که به ترتیب زمانی کنار هم قرار می‌گیرند و داستان زندگی یک بیمار را روایت می‌کنند.پژوهشی در همین زمینه، با استفاده از یک مدل زبانی ساده و کوچک، نشان داد که چگونه این مدل می‌تواند این داستان‌ها را بخواند و فصل بعدی آنها را پیش‌بینی کند. این مدل که تنها حدود دو میلیون پارامتر داشت (در مقایسه با مدل‌های کنونی با صدها میلیارد پارامتر)، روی تاریخچه پزشکی هزاران نفر آموزش داده شد.این مدل آموخت که اگر «کلمه» فشار خون بالا و دیابت در جمله سلامتی یک فرد ظاهر شود، به احتمال زیاد «کلمه» دیگری مانند نارسایی قلبی نیز به دنبال آن خواهد آمد.این سیستم با خواندن صدها هزار پرونده، نه تنها می‌تواند یک بیماری را پیش‌بینی کند، بلکه با درک روابط و ترتیب زمانی بین بیماری‌ها، می‌تواند سیر کامل یک بیماری را شبیه‌سازی کند. این دقیقا همان چیزی است که پزشکان با سال‌ها تجربه به صورت شهودی انجام می‌دهند، اما این سیستم، این شهود را به یک فرمول آماری دقیق و قابل مقیاس تبدیل می‌کند.
سفری در زمان: پیش‌بینی مسیر بیماری
همان‌طور که در یک داستان، نویسنده می‌تواند با چیدن کلمات در کنار هم، آینده شخصیت را ترسیم کند، این مدل‌های هوش مصنوعی نیز با تحلیل «کلمات» (کدهای بیماری) موجود در پرونده پزشکی شما، می‌توانند مسیر احتمالی آینده سلامتی‌تان را پیش‌بینی کنند.برای مثال، اگر در ۵۰ سالگی تشخیص فشار خون بالا و چربی خون بالا دریافت کنید، مدل می‌تواند به شما بگوید که با چه احتمالی در ۶۰ سالگی به دیابت یا بیماری کلیوی مبتلا خواهید شد. سپس، می‌تواند پیش‌بینی کند که این بیماری‌ها به چه سرعتی پیشرفت می‌کنند و چه عوارضی به دنبال خواهند داشت.این پیش‌بینی، چیزی فراتر از یک حدس ساده است؛ این یک شبیه‌سازی دقیق از مسیر زندگی شماست. با این اطلاعات، پزشکان می‌توانند به صورت فعالانه و پیشگیرانه عمل کنند، نه اینکه منتظر بمانند تا بیماری پیشرفت کند.این امکان، می‌تواند به ما کمک کند تا با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی یا داروهای خود، مسیر بیماری را تغییر دهیم و سرنوشت سلامتی خود را دوباره بنویسیم. اما برای این کار، ابتدا باید این فناوری را بشناسیم و به آن اعتماد کنیم.
دقت خیره‌کننده: پیش‌بینی مرگ با ۹۷ درصد صحت
شاید تکان‌دهنده‌ترین نتیجه این تحقیق، توانایی مدل در پیش‌بینی مرگ و زندگی افراد بود. این سیستم با استفاده از داده‌های ساده‌ای مانند سن، چند تشخیص بیماری، و برخی عوامل سبک زندگی، توانست با دقت ۹۷ درصد تشخیص دهد که کدام افراد در آینده نزدیک فوت خواهند کرد. این دقت حیرت‌انگیز است؛ به‌ویژه با توجه به اینکه مدل از داده‌های بسیار محدودی استفاده می‌کرد.این پیش‌بینی، سؤالات اخلاقی عمیقی را مطرح می‌کند. آیا واقعاً می‌خواهیم بدانیم که داستان زندگی‌مان چه زمانی به پایان می‌رسد؟ آیا این اطلاعات، ما را به سمت امید و تلاش بیشتر سوق می‌دهد یا باعث ترس و ناامیدی می‌شود؟ در عین حال، این توانایی می‌تواند ابزاری بی‌نظیر برای پزشکی پیشگیرانه باشد.با دانستن اینکه یک فرد در معرض خطر بالای مرگ قرار دارد، پزشکان می‌توانند با اقدامات فوری و تغییرات جدی در روند درمان، شانس بقای او را افزایش دهند. اما این امر مستلزم آن است که ما به این فناوری اجازه ورود به زندگی‌مان را بدهیم و چارچوب‌های اخلاقی محکمی برای آن وضع کنیم.
دستور زبان زندگی: فراتر از بیماری‌ها
مدل‌های زبانی بزرگ، همان‌طور که می‌توانند دستور زبان بیماری را یاد بگیرند، توانایی یادگیری «دستور زبان» دیگر جنبه‌های زندگی ما را نیز دارند. اگر یک مدل بتواند توالی کدهای بیماری را بخواند، چرا نتواند توالی تجربیاتی را که منجر به افسردگی یا فرسودگی شغلی می‌شود، بخواند؟ اگر یک مدل بتواند الگوهای بیماری را تشخیص دهد، چرا نتواند الگوهای روابط انسانی را که منجر به طلاق یا آشتی می‌شوند، شناسایی کند؟این مدل‌ها، با تحلیل میلیون‌ها داستان انسانی، حاوی آثاری از این الگوها هستند. آنها نه تنها کلمات، بلکه شکل آینده زندگی ما را پیش‌بینی می‌کنند. این امر، نشان می‌دهد که هر جنبه‌ای از وجود ما، از سلامت و انتخاب‌هایمان گرفته تا شکست‌ها و موفقیت‌هایمان، یک امضای آماری دارد که می‌تواند خوانده و پیش‌بینی شود. این پیش‌بینی‌ها، ما را به مرزهای هیجان و ترس می‌برند. هیجان از اینکه می‌توانیم از آینده خود آگاه شویم و ترس از اینکه کنترل زندگی‌مان را به یک سیستم بسپاریم.
مسئولیت ما در برابر آینده‌ای که می‌آید
این فناوری‌های جدید، آینده پزشکی را دگرگون خواهند کرد. آنها به پزشکان ابزارهایی می‌دهند که تا پیش از این هرگز در دسترس نبودند. اما این تنها نیمی از داستان است. نیم دیگر، مربوط به ما، مردم عادی است. اگر ما از این پیشرفت‌ها آگاه نباشیم و ندانیم که چگونه از داده‌های ما استفاده می‌شود، در خطر هستیم که حقوقمان در مقابل سیستم‌های هوش مصنوعی نادیده گرفته شود.ما باید از خود بپرسیم که چقدر از این پیش‌بینی‌ها را می‌خواهیم بدانیم و چه قوانین و مقرراتی باید برای آنها وضع شود. آیا ما آماده‌ایم تا با دیدن آینده احتمالی خود، تصمیمات متفاوتی بگیریم؟ یا ترجیح می‌دهیم در بی‌خبری زندگی کنیم؟ این گزارش به این پرسش‌ها پاسخ نمی‌دهد، اما سعی دارد آنها را در ذهن شما بکارد. زیرا دانستن و پرسیدن، اولین قدم برای گرفتن کنترل آینده‌ای است که در حال شکل‌گیری است. آینده‌ای که در آن، کدهای ما، داستان زندگی ما را می‌نویسند.
آینده در دست ماست، اگر آن را بشناسیم
فناوری هوش مصنوعی دیگر یک مفهوم انتزاعی و دور از ذهن نیست. این فناوری، در حال حاضر در قلب نظام‌های سلامت، در حال خواندن و تحلیل داستان زندگی ماست. از پیش‌بینی بیماری‌ها تا تشخیص الگوهای رفتاری، هوش مصنوعی در حال ترسیم نقشه‌ای دقیق از آینده ماست.نادیده گرفتن این حقیقت، ما را در معرض آسیب‌پذیری‌های جدی قرار می‌دهد. ما باید به این فناوری‌ها به چشم یک ابزار قدرتمند نگاه کنیم، نه یک نیروی جادویی. ابزاری که اگر با آگاهی و مسئولیت‌پذیری استفاده شود، می‌تواند به نجات جان انسان‌ها و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. اما اگر از آن غافل شویم، می‌تواند به ابزاری برای کنترل و سوءاستفاده تبدیل شود.بنابراین، ضرورت دارد که در مورد این پیشرفت‌ها، حقوق خود و چگونگی استفاده از داده‌هایمان مطالبه‌گری کنیم. باید از قانون‌گذاران بخواهیم که چارچوب‌های اخلاقی و شفافیت را برای استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی تعیین کنند.آگاهی از این فناوری، تنها راهی است که می‌توانیم آینده سلامتی خود را در دست بگیریم و اجازه ندهیم که کدهای ما، به تنهایی سرنوشت ما را بنویسند.
واژه‌نامه
پارامترها: در مدل‌های هوش مصنوعی، پارامترها متغیرهایی هستند که در طول فرآیند یادگیری تنظیم می‌شوند و توانایی مدل را برای انجام یک وظیفه خاص تعیین می‌کنند. هرچه تعداد پارامترها بیشتر باشد، مدل پیچیده‌تر و توانایی یادگیری بیشتری دارد.
توکن: کوچک‌ترین واحد معنایی در یک مدل زبانی است، که می‌تواند یک کلمه، یک علامت نگارشی، یا حتی بخشی از یک کلمه باشد. در این گزارش، هر کد بیماری به عنوان یک توکن در نظر گرفته شده است.
آی‌سی‌دی-10 (ICD-10): مخفف طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سلامت است. این یک سیستم استاندارد جهانی برای طبقه‌بندی تشخیص‌های پزشکی است.
منبع: فارس
