باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - سیل بهار ۱۳۹۸ یکی از ویرانگرترین بلایای طبیعی چند دهه اخیر در لرستان بود. معمولان شهری در میانه راه خرم‌آباد به پلدختر به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و قرار گرفتن در حاشیه رودخانه کشکان، به شدت آسیب دید. راه‌های روستایی اطراف معمولان نیز در این حادثه، از جمله نخستین زیرساخت‌هایی بودند که دچار تخریب گسترده شدند. 

وقتی موج خروشان رودخانه کشکان در بهار ۱۳۹۸ از دل کوهستان‌های لرستان پایین آمد، نه تنها خانه‌ها و باغ‌ها و مزارع روستاییان معمولان را با خود برد، بلکه بسیاری از جاده‌های دسترسی روستایی را نیز به کلی محو کرد. جاده‌هایی که ده‌ها سال برای مردم نقش شریان حیاتی داشتند، در یک شب سیل، به تلی از گل و سنگ بدل شدند.

راه‌های روستایی اطراف معمولان غالباً خاکی یا آسفالت‌های کم‌دوام بودند که کنار رودخانه یا دره‌ها احداث شده بودند. شدت جریان آب سبب شد ده‌ها پل کوچک و بزرگ فرو بریزد، مسیرهای دسترسی به مزارع و روستاها قطع شود و بسیاری از خانوارها هفته‌ها در محاصره بمانند. پس از آن نیز، با وجود تلاش‌های امدادی، بازسازی این راه‌ها به کندی پیش رفت؛ زیرا حجم خسارت، بسیار فراتر از ظرفیت عادی دستگاه‌های اجرایی بود.

افتتاح ۷ کیلومتر آسفالت راه روستایی در شهرستان معمولان

با حضور نماینده مردم شهرستانهای پلدختر و معمولان و مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان لرستان پروژه احداث ۷ کیلومتر آسفالت راه روستایی با اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.

 ظهر امروز طی مراسمی با حضور سید حمید کاظمی نماینده مردم شهرستان های پلدختر و معمولان ، مهندس عارف امرایی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان لرستان ،عزیزی فرماندار معمولان ، مهندس بیرانوند معاون فنی و راههای روستایی اداره کل راهداری استان و دیگر مسئولان شهرستان، پروژه احداث ۷ کیلومتر راه روستایی شهرستان معمولان افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.

سید حمید رضا کاظمی نماینده مردم شهرستان های پلدختر و معمولان در این مراسم اظهارداشت: اجرای این پروژه یکی از مطالبات به حق و جدی مردم منطقه دره تخت، دره باغ و دیگر روستاهای در این مسیر بود و با توجه به اینکه ساکنان این منطقه اکثرا باغدار، کشاورز و دامدار می باشند انجام این پروژه ضرورت داشت که با پیگیری های صورت گرفته و تلاش مدیرکل و کارکنان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان لرستان انجام و امروز افتتاح و بهره برداری رسید.

مهندس عارف امرایی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان لرستان در این مراسم اظهارکرد: عملیات احداث راه روستایی سرتخت ، دره باغ ، چم قمر و دارگل به در فاز اول به مسافت ۷ کیلومتر و با اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال افتتاح شد‌.

وی ادامه داد: در اجرای این پروژه علاوه بر عملیات زیرسازی و آسفالت ، یک دستگاه پل با دهانه ۴ متری، یک دستگاه پل با دهانه دو متر ، ۵ دستگاه آبنما و ابنیه فنی و عملیات خط‌ کشی محور انجام شده است.  

وقتی سیل می‌رود، اما ویرانی می‌ماند؛ معمولان در محاصره جاده‌های بی‌پناه

قطع ارتباط جاده‌ای در معمولان تنها یک مسئله فنی نبود؛ بلکه زندگی اجتماعی و اقتصادی روستاها را تحت‌الشعاع قرار داد. دانش‌آموزان نتوانستند به مدارس خود بروند، بیماران در انتقال به مراکز درمانی با خطر روبه‌رو شدند، و محصولات کشاورزی که باید به بازار می‌رسید، در مزارع ماند و از بین رفت. بسیاری از روستاها در روزهای نخست سیل فقط با بالگرد یا قایق امدادرسانی می‌شدند. همین مسئله به مهاجرت برخی خانواده‌ها شتاب بخشید و زخم عمیق‌تری بر پیکر جمعیت روستایی منطقه گذاشت.

در ماه‌ها و سال‌های بعد، دولت و نهادهای امدادی وعده‌های متعددی برای بازسازی دادند. بخش‌هایی از جاده‌های اصلی و شریانی با اولویت بازگشایی شدند، اما راه‌های فرعی و روستایی همچنان در بسیاری نقاط نیمه‌کاره یا موقت باقی ماندند. احداث پل‌های جدید به دلیل نیاز به اعتبار بالا و شرایط دشوار زمین‌شناسی زمان‌بر شد. برخی مسیرها با خاک‌ریزی و ایجاد راه‌های موقت ترمیم شدند که با هر بارندگی شدید دوباره آسیب می‌دید.

با گذشت چند سال از آن حادثه، هنوز خاطره رنج روستاییان معمولان زنده است. هرچند بخش‌هایی از راه‌ها بازسازی شده‌اند و برخی پل‌ها مجدداً احداث گردیده، اما کیفیت و دوام این مسیرها همچنان دغدغه اصلی است. بسیاری از روستاها در هنگام بارندگی شدید دوباره با مشکل انسداد جاده مواجه می‌شوند. نبود راه‌های مطمئن و پایدار، همچنان یکی از موانع توسعه کشاورزی و گردشگری منطقه است.

راه‌های روستایی معمولان پس از سیل ۹۸ به یکی از نمادهای «آسیب‌پذیری زیرساخت‌های روستایی ایران» تبدیل شدند. سیل نشان داد که ساختار جاده‌ها و پل‌ها بدون رعایت اصول مهندسی مقاوم در برابر حوادث طبیعی، می‌تواند در یک لحظه از بین برود و زندگی هزاران نفر را فلج کند. امروز، بازسازی این راه‌ها تنها یک پروژه عمرانی نیست؛ بلکه ضرورتی برای حفظ حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روستاهای معمولان است.