چرا ساده‌زیستی آرامش می‌آورد؟
سبک زندگی ساده به معنای زندگی بی‌روح نیست؛ بلکه تعریفی بر مبنای انتخاب آگاهانه، پرهیز از زیاده‌روی و آزاد کردن ذهن و قلب از بند مادیات دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان - جهان امروز ما آغشته به تبلیغات است. از کرم و کفش و لباس گرفته تا وسایل جدیدی که جای دست و پا را برای ما پر کرده‌اند و همه کار انجام می‌دهند! هیچ راه فراری هم نیست؛ گوشی‌های همراه، تابلوهای تبلیغاتی سطح شهر و حتی تلویزیون و در و دیوار هم همیشه برای ما پیشنهاد خریدهای تازه دارند. اما آیا از خودمان پرسیده‌ایم که در زندگی روزمره، به چند درصد از این خرت و پرت‌های وسوسه‌برانگیز، نیاز واقعی داریم؟در دورانی که تجمل و انباشت کالا به عنوان نشانه موفقیت و راحتی و تمول تبلیغ می‌شود، بیایید دوباره به صدای سبک زندگی اسلامی گوش دهیم: «زندگی ساده، با تمرکز بر معنویت، آرامش و رضایت درونی.» در این گزارش می‌خواهیم گریزی داشته باشیم به یک سبک زندگی فراموش شده! سبکی که در میان های و هوی سبک‌های تجملاتی شاید به چشم بعضی‌ها نیاید اما خیلی‌ها با استفاده از آن، زندگی راحتی را تجربه کرده‌اند.
نترسید. قرار نیست زندگی‌تان تبدیل به شعب ابوطالب شود. سبک زندگی ساده به معنای زندگی بی‌روح نیست؛ بلکه تعریفی بر مبنای انتخاب آگاهانه، پرهیز از زیاده‌روی و آزاد کردن ذهن و قلب از بند مادیات دارد. اسلام هم با ظرافت این مسیر را ترسیم کرده است و دانش معاصر نیز تایید می‌کند که این راه از لحاظ روانی و اجتماعی ثمربخش است.
پایه‌های دینیِ زندگی ساده
قرآن کریم بارها ما را از اسراف برحذر داشته و به میانه‌روی در مصرف دعوت کرده است. خداوند در سوره اعراف می‌فرماید: « كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ» به این معنی که بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید؛ همانا خداوند اسرا‌ف‌کنندگان را دوست ندارد. در آیه ۶۷ سوره فرقان نیز آمده است: «وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا» یعنی آنان که چون خرج می‌کنند نه اسراف دارند و نه حتی بخل می‌ورزند بلکه راهی بین این دو را انتخاب کرده‌اند. راه بین اسراف و خسیس بودن در زندگی، همان سبک زندگی پیامبر رحمت صل الله علیه و آله و سلم است. لباس‌های ایشان همیشه مرتب بود، دندان‌هایشان مسواک زده و عطرشان خوش اما هیچ‌گاه نه به خودشان و نه حتی به دیگران برای پوشیدن همه لباس‌هایی که در آن زمانه موجود بود و بزرگان و اشراف قریش می‌پوشیدند سخت نمی‌گرفت. خانه‌شان به اندازه، خوراکشان موجه و لبخندشان دلنشین و ملایم بود. و همیشه می‌فرمود: «ساده‌زیستی بخشی از ایمان است.» و «هیچ بطری‌ای بدتر از شکم پر نمی‌شود. اگر ناچار باشید برای پر کردنش، یک سوم به غذا، یک سوم به نوشیدن و یک سومش را برای نفس بگذارید.»
اسلام دنبال سخت گرفتن نیست
همه این آیات و احادیث نشان می‌دهند که اسلام دنبال سخت گرفتن و زندگی را پیچیده کردن نیست؛ بلکه میانه را پسندیده و پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نیز به همین نوع از سبک زندگی ساده تاکید داشته و فرموده‌اند: «بهترین امور، حد وسط و میانه و حالت اعتدال آن‌ها است و باید دوست داشتنی‌ترین امور در نزد تو، حد وسط و معتدل آن‌ها در حق باشد.» حالا این امور چه خوردن، پوشیدن، رفت‌وآمد و حتی به معنای کلی‌اش زندگی کردن باشد.
تایید علمیِ ساده‌زیستی: ذهن سبک، زندگی با معنا
در دهه‌های اخیر، روانشناسان و جامعه‌شناسان هم به مطالعه سبک زندگیِ کم‌مصرف و ساده یا همان مینیمالیسم پرداخته‌اند و نتایج جالبی به دست آمده است: پژوهشی با عنوان Towards a Theory of Minimalism and Wellbeing نشان داد که سبک زندگی مینیمالیستی یا همان ساده باعث می‌شود تا احساس خودمختاری، ایجاد فضا برای ذهن، آگاهی و حتی احساسات مثبت افزایش پیدا کند. یکی از نتایج پیاگاه خبری مدرن مینیمالیسم نیز نشان داد که برای مغز، اشیا اضافی بار شناختی ایجاد می‌کنند؛ یعنی وقتی محیط اطراف شلوغ باشد، ذهن باید انرژی بیشتری صرف فیلتر کردن و مدیریت آن کند که با حذف بی‌نظمی‌ها مقدار این بار ذهنی کم می‌شود و در نتیجه تمرکز افزایش می‌یابد.با این حال، برخی مطالعات تاکید کرده‌اند که اگر ساده‌زیستی به افراط تبدیل شود یا به گونه‌ای وسواس شود، ممکن است آسیب بزند؛ برای مثال وقتی انسان به حدی همه چیز را حذف کند که روابط سالم یا نیازهای اساسی به خطر بیفتد. هرچند در مجموع، شواهد علمی و دینی در همگرایی‌اند که ساده‌زیستیِ متعادل، هم برای دل آرام است و هم برای زندگی معنا دارد.
چطور سبک زندگی ساده داشته باشیم؟
سبک زندگی ساده برحسب شرایط جغرافیایی، شغلی، اجتماعی، مذهبی و حتی شخصی تعریف می‌شود اما لازم نیست که یک شبه همه وسایلتان را دور بریزید و هر زمان که بتوانید بخش اضافه‌ایی از وسایل دست و پاگیر زندگی را حذف کنید به این نوع از ساده‌زیستی چند قدم نزدیک شده‌اید.
برای این کار فقط کافی است قدم‌های زیر را بردارید:
بازنگری در خواسته‌ها: وقتی چیزی می‌خواهید، از خودتان بپرسید: آیا واقعا نیاز است؟ آیا بدون آن می‌توانم زندگی کنم؟ و براساس جواب این سوال، آن وسیله را تهیه کنید.
کنترل تدریجی مصرف: در خرید لباس، وسیله، دکوراسیون منزل و حتی تهیه خوراک به صورت تدریجی تمرین کنید که از افراط دوری داشته باشید و در هر سری از خرید یک مقدار از بسته‌ها را کمتر کنید؛ یعنی اگر برای مثال شش سس می‌خریدید این بار به چهار تا اکتفا کنید.
پاک کردن محیط فیزیکی و ذهنی: خیلی از ما در خانه‌هایمان وسیله‌ها، کفش‌ها و کیف‌هایی داریم که مدت زیادی از داشتنشان گذشته و دیگر از آن‌ها استفاده‌ایی نداریم؛ پس بهتر نیست کم کم برای آن‌ها تصمیم بگیریم و دورشان بیندازیم یا اگر سالم بودند هدیه‌شان بدهیم؛ اینطور فضای ذهنی ما سبک‌تر و ذهنمان آزادتر می‌شود.
تمرین شکرگذاری و قناعت: بارها این را شنیده‌ایم که شکر نعمت نعمتت افزون کند؛ یکی از اصول ساده‌زیستی شکرگزاری است، اینکه هر روز نعمت‌هایی که داریم را بشماریم و خدا را برای داشتنشان شکر کنیم. این کار، کم بودن را تلخ نمی‌کند بلکه آن را هر روز بیشتر از دیروز در چشم‌هایمان زیباتر شکل می‌دهد.
الگو گرفتن از پیامبر و اهل‌بیت: بهتر است سیره پیامبر و اهل بیت علیهم السلام را مطالعه کنیم تا بداینم که قانع بودن و ساده اما شیرین زندگی کردن آن‌قدرها هم که فکرش را نمی‌کنیم سخت نیست؛ برای این کار می‌توان به کتاب‌های شهید مطهری و حتی کتاب‌های جدیدتری که به معرفی سبک زندگی بزرگان معاصر پرداخته‌اند مراجعه کرد.
مراقبت و انعطاف: یادتان نرود که اگر دیدید ساده‌زیستی به شکل وسواس درآمده، انعطاف داشته باشید و آرام آرام برای تجربه این سبک از زندگی تلاش کنید چون هدف، آرامش است نه فشار بیشتر.
زندگی در سایه آرامش را از دست ندهید
سبک زندگی ساده، در سایه تعالیم اسلام و تایید یافته‌های علمی، راهی است به سوی دل آرام، ذهن آزاد و زندگی با معنا. وقتی انتخاب کنیم کمتر بخریم، کمتر اسراف کنیم، بیشتر معنا بجوییم، نه تنها از فشارهای اجتماعی و مالی می‌کاهیم، بلکه به آنچه حقیقتا ارزش دارد یعنی ایمان، اخلاق، محبت و خدمت بیشتر مجال می‌دهیم و فرصت خوب زندگی کردن در سایه آرامش را از خودمان نمی‌گیریم.
منبع: فارس
در گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
تداوم مشکلات مجامع شرکتهای استانی سهام عدالت/ سهامداران چشم انتطار تعیین تکلیف
