در روزگار آپارتمان‌نشینی امروز «بالکن» فرصتی است برای چشیدن موهبت ارتباط روزمره با خاک و آسمان، جایی که می‌توانیم با نور آفتاب، نسیم، سبزه و صدای آب، آرامش را به خانه بیاوریم.

باشگاه خبرنگاران جوان - در روزگار آپارتمان‌نشینی امروز «بالکن» فرصتی است برای چشیدن موهبت ارتباط روزمره با خاک و آسمان. جایی که می‌توانیم با نور آفتاب، نسیم، سبزه و صدای آب، آرامش را به خانه بیاوریم و به کودکانمان تجربه‌ای ناب از بازی و رشد بدهیم؛ تجربه‌ای که در قفس‌های بتنی شهر، به یک آرزو تبدیل شده است.

حیاطی کوچک با حوضی در وسط و درختانی که سایه‌شان پناهگاه تابستان‌های داغ کودکی‌مان بود. امروز این تصویر برای بسیاری از ما، به یک خاطره و برای فرزندانمان به یک آرزو تبدیل شده است.آپارتمان‌نشینی، موهبتِ ارتباطِ روزمره با خاک و آسمان را از ما گرفته و به جای آن، دیوارهای بلند و فشرده کاشته است. این تغییر سبک زندگی، نه تنها فضای زندگی ما، که روحیه‌مان را هم تغییر داده است. گواه آن هم افزایش روزافزون افسردگی و بی‌حوصلگی در ساکنان بلوک‌های مسکونی است. اما در این قفسِ بتنی، یک پنجرهٔ نجات وجود دارد، به نام «بالکن». مهندس «حسین کریمی» پژوهشگر، طراح و مدرس معماری و شهرسازی ایرانی‌اسلامی، از تنها پل باقی‌ماندهٔ ما با دنیای بیرون می‌گوید.

بالکن، جایی برای لمس نسیم زندگی در آپارتمان

بالکن تنها جایی است که هنوز هم می‌توانیم در آن، نسیم را روی پوست خود حس کنیم و به پرنده‌ها خوشامد بگوییم. اما باید بدانیم که اثرات حضور در این فضای نیمه‌باز تنها روانی نیست. جسمی هم هست. چون اشعهٔ ماورای بنفش نور طبیعی مانع نرمی استخوان می‌شود، پوست بدن را در وضعیت مطلوبی نگه می‌دارد و از طریق ایجاد ویتامین «دی» به جذب کلسیم در بدن کمک می‌کند.

اما چگونه می‌توانیم این بالکن را به فضایی دلنشین تبدیل کنیم؟ یکی از راهکارهای مؤثر، ادغام بالکن با فضای داخلی البته با مشورت معمار است. به گفتهٔ کریمی، می‌توان دیوار جداکنندهٔ پذیرایی و بالکن را برداشت و به جای آن از پنجره‌ای بلندقامت با okb یا دست‌انداز ۴۰ سانتیمتری استفاده کرد که تا زیر سقف ادامه دارد (دست‌انداز پنجره یعنی فاصلهٔ کف طبقه تا زیر پنجره).این پنجرهٔ تمام‌قد حس وسعت را در پذیرایی و بالکن افزایش می‌دهد و منظرهٔ سرسبز بالکن را به بخشی از دکوراسیون پذیرایی تبدیل می‌کند.

با این کار، بدون آنکه زیبایی پذیرایی کم شود، فضایی یکپارچه و دلباز در بالکن ایجاد می‌شود که می‌تواند بین ۶ تا ۱۰ متر مربع باشد. این فضای جدید به کانونی برای گپ‌های خانوادگی، صرف صبحانه و حتی بازی کودکان تبدیل خواهد شد. نکتهٔ مهم: چه بهتر که بتوان فضای بزرگتری را به بالکن اختصاص داد. اما فضاهای کوچکتر هم طبیعتاً در حد خودشان قابل استفاده‌اند. این عدد، متوسط میزان فضایی است که برای آنچه در ادامه می‌گوییم لازم است.

نور و هوا، بدون قربانی کردن حریم خصوصی

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها در بالکن‌های شهری، مسئلهٔ حریم خصوصی، اشراف و دید داشتن همسایه‌ها و عابران به آن است. یکی از راه‌حل‌هایی که کریمی مطرح می‌کند استفاده از مصالحی مانند بلوک‌های شیشه‌ای مات است.می‌توان این بلوک‌ها را بر روی دیوار یا جان‌پناه بالکن که معمولاً تا ارتفاع ۱۱۰ سانتی‌متر هستند، نصب کرد و تا ارتفاع ۱۸۰ سانتی‌متری بالا برد. به گفتهٔ کریمی «این بلوک‌ها دید مستقیم را به طور کامل مختل می‌کنند. اما نور را به زیبایی از خود عبور می‌دهند. در نتیجه، حریم خصوصی خانواده کاملاً حفظ می‌شود، هوا به راحتی از بالای بلوک‌های شیشه‌ای به داخل جریان پیدا می‌کند، نمای ساختمان هم مخدوش نمی‌شود.»

نفس تازهٔ خانه با سبزه و فواره در بالکن

حالا نوبت به جان بخشیدن به فضای بالکن است. حضور آب و گیاهان نه‌تنها زیبا و روح‌بخش است، که ضرورتی معجزه‌آسا برای سلامتی است. امام کاظم علیه‌السلام می‌فرمایند «نگاه به سبزه و آب جاری چشم دل را روشن می‌کند.»کریمی یک آب‌نمای دیواری کوچک یا یک حوضچه به همراه فواره‌ای کوچک را توصیه می‌کند که صدای آرامش‌بخش آب را به فضای زندگی هدیه می‌دهد. در حوض‌تان می‌توانید ماهی‌های کوچک هم نگه دارید.

رنگ سبز بر غدهٔ هیپوفیز تأثیر بسزایی دارد و می‌تواند باعث شادی و نشاط شود. مولا علی علیه‌السلام ۱۴ قرن پیش دقیقاً بر این موضوع تأکید کرده و فرموده‌اند «نگاه‌کردن به سبزه مایهٔ شادابی، نشاط و حیات است.»برای ایجاد این سبزینگی، کریمی پیشنهاد می‌کند که اگر فضای کف محدود است، از کشت عمودی استفاده کنیم و در جعبه‌ها یا گلدان‌های آویز دیواری، سبزیجات و گیاهان دارویی معطر مثل نعناع، ریحان و اسطوخودوس بکاریم. می‌توان از درخت‌های پاکوتاه لیمو، گیلاس یا آلبالو هم استفاده کرد. این درخت‌ها جای کمی می‌گیرند، بار زیادی می‌دهند و بسیار زبیا و نشاط‌آور هستند.

بالکنی مجهز به آب و خاک برای رشد کودک

اهمیت بازی در رشد روحی و جسمی کودکان برای همگی ما انکارناپذیر است. تأکیدات دینی فراوانی را در این باره سراغ داریم. امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند «بگذار فرزندت تا هفت سال به بازی بپردازد». این تأکید امام معصوم نشان می‌دهد ظرفیت‌های بالقوه و حس‌های شش‌گانهٔ کودکان در این هفت سال شکل می‌گیرد و نباید این فرصت طلایی را از دست داد. پس اگر به دنبال فضایی مناسب برای بازی و رشد کودک در دنیای آپارتمان‌نشینی امروز هستیم، بالکن می‌تواند بستری ارزشمند باشد؛ به‌ویژه اگر با دو عنصر معجزه‌آسا و کلیدی یعنی آب و خاک غنی شود. این دو عنصر نه‌تنها در طبیعت، بلکه در تربیت کودک نیز نقشی بنیادین دارند.

به اعتقاد کریمی، تماس کودک با آب و خاک، تجربه‌ای حسی و زیستی است که به تعادل سیستم عصبی و هورمونی او کمک می‌کند، ترشح هورمون‌هایی مثل سوماتوتروپین (هورمون رشد) را تحریک می‌کند، و در رشد فیزیکی، تقویت ایمنی بدن و شکل‌گیری روانی کودک نقش دارد.کودک به کمک این عناصر می‌آموزد، می‌کاود و با جهان پیرامون خود ارتباطی زنده و پویا برقرار می‌کند. بنابراین، به گفتهٔ این پژوهشگر معماری ایرانی‌اسلامی، بهره‌گیری از آب و خاک در طراحی فضای بالکن، آن را به محیطی جذاب و مناسب برای بازی کودک تبدیل می‌کند و زمینه‌ساز رشد طبیعی، تربیت حسی و شکوفایی ظرفیت‌های درونی او خواهد بود.

بالکن، کلید تعادل هورمونی در آپارتمان

در نهایت، ایجاد چنین فضایی در بالکن تنها برای زیبایی نیست. بلکه ضرورتی بیولوژیک و روانی است. زندگی در آپارتمان‌های تاریک و بدون دسترسی مناسب به طبیعت، می‌تواند تعادل هورمون‌های مهم بدن را بر هم بزند و به مشکلات جسمی و روانی بینجامد؛ از جمله هورمون‌های کورتیزول (هورمون استرس)، سروتونین (هورمون شادی)، گرلین (هورمون گرسنگی و خلق‌وخو)، اپی‌نفرین و نوراپی‌نفرین و ملاتونین (که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در چرخهٔ خواب و بیداری مؤثرند) و سوماتوتروپین (هورمون رشد). بنابراین یک بالکن سرسبز و زنده، مثل یک تنظیم‌کنندهٔ طبیعی، با افزایش ترشح هورمون‌های شادی‌آور و کاهش هورمون‌های استرس‌زا، به بازگرداندن این تعادل حیاتی کمک می‌کند.

بدون شک زندگی آپارتمان‌نشینی و زندگی ویلایی، دو سبک زندگی کاملاً متفاوت با خلق‌وخو و رفتارهای متمایز هستند. این بالکن آراسته‌شده با تمامی امکاناتش، هرچند هرگز جایگزین حیاط‌های دلنشین دیروز نمی‌شود، اما بی‌تردید می‌تواند بخشی از آن کمبود بزرگ را جبران کند و پنجره‌ای باشد به سوی آسمانِ به یادماندنی کودکی‌هایمان.

منبع: فارس

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۱
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۵۱ ۱۲ مهر ۱۴۰۴
بله درست ميفرماييد نه در شهرهاي آلوده و پر از خاك و دود و... همچون تهران ، كرج و....
آخرین اخبار