غلتک‌های غول‌پیکر ایرانی؛ راز عبور از زمین‌های غیرقابل‌تردد
پروژه باتلاق‌رو سپاه با طراحی بومی و غلتک‌های عظیم، عبور از زمین‌های غیرقابل‌تردد را ممکن کرده است.
باشگاه خبرنگاران جوان - فناوری خودروی باتلاق‌رو ایران با غلتک‌های عظیم و طراحی مقاوم، نماد توان مهندسی دفاعی ایران در غلبه بر سخت‌ترین زمین‌ها و مأموریت‌های پیچیده است.
پروژه ساخت باتلاق‌رو نظامی در سپاه، نمونه‌ای بارز از توان بومی در طراحی و ساخت تجهیزات نظامی متناسب با شرایط جغرافیایی و عملیاتی کشور است. این سامانه که بخشی از تحقیق و توسعه پیشرفته علمی صنایع دفاعی محسوب می‌شود، نشان‌دهنده استفاده هوشمندانه از مهندسی کاربردی برای حل یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در میدان نبرد یعنی عبور از زمین‌های غیرقابل‌تردد است.
خواص شناوری و عبور از آبگیر
اینطور به‌نظر می‌رسد‌که غلتک‌ها ساختار توخالی و آب‌بند دارند تا هنگام ورود به محیط آبی، اثر شناوری ایجاد کنند. شناوری باعث می‌شود وزن خودرو به طور جزئی روی آب منتقل شود، که کاهش اصطکاک و مقاومت را در زمین‌های غرقابی به دنبال دارد. این قابلیت با الهام از سازه‌های آبی نظامی و طراحی دوزیست ترکیب شده و خودرو را قادر می‌سازد همزمان با حرکت چرخشی، بخشی از مسیر را روی آب طی کند.
طراحی سامانه حرکتی ویژه
مهم‌ترین ویژگی این خودرو، استفاده از غلتک‌های بزرگ و عریض با قطر بالا است. این غلتک‌ها از جنس فولاد مقاوم و روکش ضد خوردگی ساخته شده‌اند و طراحی دندانه‌دار آن‌ها باعث می‌شود که هنگام حرکت روی زمین‌های نرم مانند گل و باتلاق، کشش لازم فراهم شود. عرض زیاد و سطح تماس بالا باعث کاهش فشار وارد بر زمین و جلوگیری از فرو رفتن خودرو می‌شود. این ویژگی برای مأموریت‌های عبوری در زمین‌های باتلاقی، شن‌زار یا لب دریا حیاتی است.
سیستم انتقال قدرت با گشتاور بالا
موتورهای دیزلی یا توربودیزل با قدرت متوسط تا بالا، به همراه جعبه‌دنده‌های سنگین و سیستم انتقال قدرت چهارچرخ (4WD یا حتی 8WD بسته به طراحی)، نقش مهمی در تأمین گشتاور لازم برای حرکت غلتک‌ها در زمین‌های سنگین دارند. سیستم انتقال نیرو معمولاً مجهز به دیفرانسیل‌های قفل شونده است تا در صورت کاهش اصطکاک یک طرف، نیرو به طرف دیگر منتقل شود. این طراحی در شرایطی که غلتک‌ها با گل یا آب مواجه می‌شوند، از گیر کردن خودرو جلوگیری می‌کند.
مزیت بومی‌سازی و شرایط ایران
برتری اصلی این خودرو، بومی بودن طراحی و ساخت آن است. ایران با داشتن مناطق متنوع جغرافیایی شامل باتلاق‌ها، تالاب‌ها، شن‌زارهای جنوب و زمین‌های گل‌آلود در شمال، نیاز جدی به چنین سامانه‌ای دارد. البته این پروژه بیشتر ارزش تحقیقاتی دارد و در صورت وقوع درگیری در مناطق باتلاق خیز سریعاً میتواند عملیاتی شود. جالب است بدانید در زمان جنگ هم خودروی مشابهی با نام جبل در جنوب کشور عملیاتی شده بود.
این خودرو از یک موتور لودر و چرخ‌هایی به قطر ۴ متر بهره می‌برد. بزرگترین نمونه در دنیا و وسیله‌ای که مخصوص حرکت در مرداب‌های کم عمق، جابجایی تجهیزات و یدک کشیدن وسیله‌هایی که در آن شرایط توان حرکت نداشتند.
کاربری نظامی و پشتیبانی میدانیاین خودروی باتلاق‌رو به‌صورت چندمنظوره طراحی شده است و قابلیت های زیر را دارد:
حمل نیرو: انتقال نیروهای عملیاتی به نقاط دورافتاده که با خودروهای زرهی یا نفربر معمولی قابل دسترس نیست.انتقال تجهیزات سنگین: امکان جابه‌جایی مهمات، سامانه‌های سبک توپخانه‌ای یا تجهیزات مهندسی در زمین‌های مشکل‌دار.عملیات امداد و نجات: استفاده در عملیات‌های پس از سیلاب یا در ساحل‌گیری لجستیکی.با این قابلیت‌ها، خودرو میتواند در مأموریت‌های ترکیبی زمینی و آبی ایفای نقش کند، موضوعی که در جنگ‌های نامتقارن و دفاع منطقه‌ای اهمیت زیادی دارد.آمادگی برای درگیری و دفاع از ایران در تمام اقلیم های کشورتطبیق دقیق طراحی با شرایط خاک، آب و اقلیم محلی.امکان تعمیر و ارتقاء با استفاده از ظرفیت فنی شرکت‌های داخلی یا مراکز تحقیقاتی نیروهای مسلح.صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تمرکز بر بومی‌سازی، توانسته‌اند نمونه‌ای بسازند که هم قابلیت تولید بر اساس زیرساخت های داخل را دارد و در هر سناریویی دست کشور را برای پاسخگویی باز می‌گذارند.این پروژه بخشی از تحقیقات جهاد خودکفایی نزسا بوده است.
تأثیر راهبردی در میدان نبرد
در جنگ‌های کلاسیک و حتی در عملیات‌های دفاعی منطقه‌ای، عبور از موانع طبیعی یکی از محدودکننده‌ترین عوامل است. وجود خودرویی مانند باتلاق‌رو سپاه به معنای کاهش زمان دستیابی به اهداف، افزایش تحرک، و توانایی اجرای عملیات در مناطقی است که دشمن آن‌ها را غیرقابل عبور فرض می‌کند. این امر به طور مستقیم بر دکترین جنگ زمینی ایران و توان بازدارندگی مؤثر است.در مجموع، پروژه تحقیقاتی ساخت خودروی باتلاق‌رو سپاه یک دستاورد فنی و علمی است که علاوه بر نمایش توان مهندسی داخلی، پاسخی عملی به نیاز جغرافیایی و تاکتیکی کشور ارائه کرده است. چنین پروژه‌هایی نشان می‌دهند که صنایع دفاعی ایران قادرند با تکیه بر دانش بومی، محصولات خاص و پیشرفته‌ای برای شرایط ویژه بسازند؛ محصولاتی که در سخت ترین شرایط یاور مردم کشور خواهند بود.
منبع: فارس
