باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم حسینی - هزاران فلسطینی پس از برقراری آتش‌بس در منطقه محاصره‌شده در روز جمعه، پیاده‌روی طولانی از جنوب غزه به سمت شهر غزه را آغاز کردند. آنها شهر خود را ویران یافتند با این حال از بازگشت به خانه آسوده خاطر و خوشحال بودند.

تقریباً تمام جمعیت شمال غزه از زمان آغاز حمله اسرائیل آواره شده بودند و این منطقه در دو سال گذشته به ویرانه تبدیل شده است. فیلم‌های هوایی، بخش‌های وسیعی از زمین را نشان می‌دهد که چیزی جز ویرانه نیست. هیچ زیرساختی، برق و آب لوله‌کشی وجود ندارد.

با این حال، برای بسیاری از کسانی که روز جمعه این مسیر را طی کردند، شکی در مورد بازگشت وجود ندارد.

احمد ابو وتفاء گفت: «دعا می‌کنم که خداوند غم و اندوه ما را تسکین دهد و مردم به خانه‌هایشان بازگردند. حتی اگر خانه‌ها ویران شوند، به خواست خدا باز خواهیم گشت.»

ابو وتفاء در راه بازگشت به خانه‌اش در شیخ رضوان در شهر غزه با سی‌ان‌ان صحبت کرد. او گفت که شادی عظیمی را احساس می‌کند، هرچند می‌داند که احتمالاً چیزی در انتظارش نیست که بتواند آن را خانه بنامد. او گفت: «هیچ احساسی زیباتر از این نیست - احساس بازگشت مردم از جنوب به شمال.»

سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی گفت که به مردم اجازه داده شده است از طریق خیابان ساحلی الرشید و جاده صلاح الدین در مرکز نوار غزه از جنوب به شمال حرکت کنند. برای بسیاری از ساکنان شمال غزه، جمعه دومین باری بود که آنها سعی کردند به خانه‌هایشان بازگردند.

در حالی که اسرائیل اکثر ساکنان شمال غزه را در اوایل جنگ مجبور به ترک منطقه کرد، اما در طول آخرین آتش‌بس در ژانویه مردم غزه توانستند به برخی از مناطق بازگردند. اما این بازگشت به خانه برای اکثر مردم کوتاه مدت بود، زیرا اسرائیل بار دیگر در اوایل سپتامبر، پیش از حمله زمینی به شهر غزه، دستور تخلیه کامل شهر غزه را صادر کرد.

ارتش اسرائیل در آن زمان به سی‌ان‌ان گفت که ۶۴۰ هزار نفر پس از دستور تخلیه، شهر را ترک کرده‌اند. این تعداد حدود ۹۰ درصد از جمعیت پیش از جنگ غزه را تشکیل می‌داد، اگرچه تأیید این تخمین امکان‌پذیر نبود. وضعیت در شهر غزه حتی قبل از حمله زمینی نیز بحرانی بود، بدون بیمارستان‌های کاملاً فعال و مکان‌های کمی برای پناه گرفتن.

روز جمعه، تیم‌های پزشکی بیمارستان الرنتیسی در شهر غزه به این مرکز بازگشتند و آن را کاملاً ویران یافتند. دکتر یوسف ابوالریش، معاون وزیر بهداشت غزه ویدئویی از صحنه را با سی‌ان‌ان به اشتراک گذاشت که ویرانه‌ها و تجهیزات پزشکی سوخته و نابود شده را نشان می‌داد.

طبقه‌بندی یکپارچه فاز امنیت غذایی (IPC)، یک طرح مورد حمایت سازمان ملل، اعلام کرد که قحطی در ماه اوت شهر غزه را فرا گرفته و از آن زمان به بقیه نوار غزه گسترش یافته است. محمد ابوسالمیه، مدیر بیمارستان الشفا در شمال به سی‌ان‌ان گفت که اجساد حداقل ۳۳ فلسطینی روز جمعه، پس از عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از برخی مناطق شهر از شهر غزه کشف شده است.

مجدی فواد محمد الخور در میان آوار خانه‌ای که قبلاً در تل الهوی بود، ایستاده بود که با سی‌ان‌ان صحبت کرد. او گفت که دو فرزندش - یک پسر و یک دختر - در جنگ شهید شدند. خانه‌اش ویران شد و تقریباً هر آنچه که تا به حال داشته از بین رفته است.

او گفت: «چهل سال برای ساختن این خانه تلاش کردم. من اکنون ۷۰ ساله هستم. از ۱۰ سالگی کار کردم تا توانستم ازدواج کنم، این خانه را بسازم و بچه‌دار شوم. اکنون نمی‌توانم کار کنم و سلامتی‌ام اجازه نمی‌دهد. کجا باید بروم؟ سلامتی‌ام دیگر مانند دوران جوانی‌ام نیست. من پیر و بیمار هستم و نمی‌توانم کار کنم. همسرم نیز بیمار است و نمی‌تواند با چشمانش ببیند.»

سعیر حکمت صبح از بیت لاهیا، شهری در شمال غزه، گفت که "خسته و کلافه" است، اما امیدوار است به زودی به خانه بازگردد. او به سی‌ان‌ان گفت: «ما خوشحالیم که موانع جاده‌ای برداشته شده است. خدا را شکر که همه در امان هستند. البته که خوشحالم!» اوو گفت: «من چادر‌های زیادی را برچیده‌ام و بسیاری را پشت سر گذاشته‌ام. تقریباً ۲۰ بار آواره شده‌ام.»

«نسل‌کشی مراقبت‌های بهداشتی»؛ نگاهی اجمالی به بحران بخش بهداشت

روز سه‌شنبه دومین سالگرد نسل‌کشی اسرائیل در غزه بود که در اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد و روز جمعه پس از توافق حماس و اسرائیل با طرح آتش‌بس پیشنهادی ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده پایان یافت.

وزارت بهداشت غزه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آنچه در نوار غزه اتفاق می‌افتد، نه صرفاً یک بحران انسانی است و نه صرفاً فصل دیگری در تاریخ طولانی جنایات اشغالگرانه اسرائیل. این فروپاشی عمدی و کامل یکی از اساسی‌ترین ارکان زندگی بشر است: سیستم مراقبت‌های بهداشتی.

در طول ۷۳۰ روز گذشته، بخش بهداشت غزه حملات بی‌وقفه و ویرانگر اسرائیل را تحمل کرده است که زیرساخت‌های حیاتی و ظرفیت خدماتی آن را به طور سیستماتیک از بین برده است. مقیاس و شدت این تخریب منجر به چیزی شده است که تنها می‌توان آن را «نسل‌کشی مراقبت‌های بهداشتی» توصیف کرد، اصطلاحی که شرایط فاجعه‌باری را که اکنون چشم‌انداز بهداشتی و انسانی غزه را تعریف می‌کند، توصیف می‌کند.

این شرایط باعث نگرانی ناظران و تصمیم‌گیرندگان بین‌المللی شده است، که اکنون این سوال را مطرح می‌کنند که آیا حتی حداقل خدمات مراقبت‌های بهداشتی اضطراری نیز می‌توانند پایدار باشند یا خیر. بیمارستان‌ها عملاً به دیوارهای بتنی توخالی زیر بار حملات نظامی مداوم، مستقیم و غیرمستقیم تبدیل شده‌اند. خدمات تشخیصی و درمانی تقریباً از هم پاشیده‌اند.»

پس از دو سال جنگ، وزارت بهداشت غزه موارد زیر را گزارش می‌دهد:

 تلفات انسانی:
کل تلفات:
۶۷۲۰۰ شهید
۱۶۹۹۶۱ زخمی
از شهدا:
۲۰۱۷۹ کودک
۱۰۴۲۷ زن
۴۸۱۳ سالمند
۳۱۷۵۴ مرد
کادر درمانی:
۱۷۰۱ نفر از پرسنل پزشکی شهید شدند
۳۶۲ نفر بازداشت و از حقوق اولیه بشر محروم شدند

 فروپاشی زیرساخت‌های درمانی:
بیمارستان‌ها:
۲۵ بیمارستان از ۳۸ بیمارستان کاملاً غیرفعال هستند
۱۳ بیمارستان تا حدی در شرایط وخیم فعالیت می‌کنند
مراکز مراقبت‌های بهداشتی اولیه:
۱۰۳ مرکز از ۱۵۷ مرکز تخریب شده‌اند
تنها ۵۴ مرکز تا حدی فعال هستند

 بحران تامین دارو:
اختلال شدید در زنجیره‌های تامین دارو و انسداد در تحویل ایمن به بیمارستان‌ها
افزایش تعداد تلفات، کمبود اقلام نجات‌بخش را تشدید کرده است
کمبود‌ها به سطوح بحرانی رسیده‌اند:
۵۵٪ از دارو‌های ضروری کاملاً تمام شده‌اند
۶۶٪ از اقلام مصرفی پزشکی تمام شده است
۶۸٪ از لوازم آزمایشگاهی در دسترس نیست

 ظرفیت تخت‌ها و جراحات بحرانی:
میزان اشغال تخت‌های بیمارستان تا پایان سپتامبر ۲۰۲۵ به ۲۲۵٪ رسید - افزایشی فاجعه‌بار نسبت به ۸۲٪ در سال قبل
افزایش شدید پذیرش‌های اورژانسی و موارد بحرانی همچنان بر تأسیسات باقی‌مانده غلبه دارد

 ویرانی زیرساخت‌ها:
حملات مستقیم به تأسیسات بهداشتی، سیستم‌های پشتیبانی حیاتی را نابود کرده است
۲۵ از ۳۵ ایستگاه تولید اکسیژن تخریب شده است
۶۱ از ۱۱۰ ژنراتور برق نابود شده است

 قحطی و سوء تغذیه رو به وخامت:
غزه اکنون قحطی شدیدی را تجربه می‌کند، همانطور که توسط آژانس‌های سازمان ملل طبقه‌بندی شده است
۴۶۰ مورد مرگ ثبت شده به دلیل گرسنگی و سوء تغذیه از جمله ۱۵۴ کودک
۵۱،۱۹۶ کودک زیر پنج سال از سوء تغذیه حاد رنج می‌برند

 آوارگی اجباری و شیوع بیماری:
ازدحام بیش از حد در مناطق به اصطلاح "بشردوستانه" شرایط زندگی را بدتر شده است
کمبود کامل مایحتاج اولیه منجر به بیماری گسترده، کمبود آب و ناامنی غذایی شده است

 فروپاشی واکسیناسیون:
واکسیناسیون‌های روتین و اضطراری متوقف شده‌اند
پوشش واکسیناسیون کودکان به ۸۰٪ کاهش یافته است
مرحله چهارم واکسیناسیون فلج اطفال متوقف شده است و با افزایش خطرات بیماری، موفقیت تلاش‌های قبلی را تهدید می‌کند.

 معلولیت و نیاز‌های بلندمدت:
۴۹۰۰ نفر با قطع عضو و معلولیت‌های دائمی نیاز به حمایت فوری، وسایل کمکی و توانبخشی بلندمدت دارند. بسته شدن گذرگاه‌های مرزی مانع از دسترسی ۱۸۰۰۰ بیمار به درمان در خارج از کشور، از جمله ۵۵۸۰ کودک، شده است. علیرغم همه خطرات و ویرانی‌ها، تیم‌های پزشکی در غزه همچنان به وظایف بشردوستانه و ملی خود - در معرض تهدید مداوم برای جان خود و جان بیمارانشان - ادامه می‌دهند.

سخنگوی شهرداری غزه تأیید کرد که تمام جاده‌های شهر غزه به دلیل بمباران بی‌وقفه اسرائیل دچار تخریب شدید شده‌اند. وی اظهار داشت که جمع‌آوری آوار و بازگشایی جاده‌ها برای تردد غیرنظامیان بسیار پیچیده شده است، زیرا ارتش اسرائیل بیش از ۸۵ درصد از ماشین‌آلات سنگین شهرداری را نابود کرده و به شدت مانع تلاش‌ها برای پاکسازی جاده‌ها و انجام خدمات بهداشتی و فاضلاب شده است.

نیاز غزه به میلیاردها دلار برای بازسازی ویرانی‌های اسرائیل

دو سال پس از نسل‌کشی اسرائیل در نوار غزه، این منطقه محصور فلسطینی از نظر فیزیکی ویران، از نظر اجتماعی متلاشی و از نظر اقتصادی فروپاشیده است.

ارزیابی جامع و موقت از خسارات و نیازهای غزه و کرانه باختری گزارشی (IRDNA) که توسط بانک جهانی، اتحادیه اروپا و سازمان ملل در ماه فوریه منتشر شد، تصویری تیره و تار را ترسیم می‌کند، با هزینه‌های تخمینی ۵۳ میلیارد دلار و نیازهای کوتاه‌مدت در سه سال اول حدود ۲۰ میلیارد دلار.

طبق این ارزیابی، با ارزیابی وضعیت از اکتبر ۲۰۲۳ تا ژانویه ۲۰۲۵، خسارات فیزیکی تخمینی وارده حدود ۲۹.۹ میلیارد دلار و خسارات اقتصادی و اجتماعی بالغ بر ۱۹.۱ میلیارد دلار است. سایر تخمین‌ها، هزینه بازسازی این منطقه محصور را حتی بیشتر از ارقام ذکر شده در گزارش IRDNA ​​می‌دانند.

دفتر رسانه‌ای غزه روز جمعه در بیانیه‌ای، خسارات اولیه در بخش‌های حیاتی را بیش از ۷۰ میلیارد دلار اعلام کرد و خواستار طرحی فوری برای بازسازی شد. احمد بایرام، مشاور رسانه‌ای و ارتباطات شورای پناهندگان نروژ (NRC)، گفت که بازسازی غزه نیازمند یک حرکت جهانی است که شاید در دهه‌های اخیر بی‌سابقه باشد.

بایرام گفت: «چالش‌های بازسازی غزه بسیار زیاد خواهد بود و مستلزم آن است که اسرائیل متعهد شود اجازه تعمیر سریع زیرساخت‌ها و جاده‌ها و ورود تجهیزات و مصالح ساختمانی را بدهد.» گفت.

مسکن: ویران‌ترین بخش

طبق چندین گزارش، مسکن همچنان آسیب‌دیده‌ترین بخش در غزه است. IRDNA ​​اعلام کرد که ۱۵.۲ میلیارد دلار یا ۳۰٪ از کل هزینه، برای بازسازی خانه‌ها اختصاص داده شده است و مسکن بیشترین سهم را در نیازهای بهبودی دارد.

در کوتاه‌مدت، سه سال، نیازها حدود ۳.۷ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که اولویت آن تأمین سرپناه و گزینه‌های مسکن در حین آماده‌سازی برای بهبودی مسکن است. در این گزارش آمده است که در میان‌مدت تا بلندمدت، بیشترین نیازها مربوط به بازسازی خانه‌های ویران شده با ۱۱.۴ میلیارد دلار است. جنگ اسرائیل علیه غزه بیشترین تأثیر را بر بخش مسکن گذاشته و ۱۵.۸ میلیارد دلار یا ۵۳٪ خسارت‌ها را به بار آورده است.

استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد، گفت که دفتر هماهنگی امور بشردوستانه (OCHA) اعلام کرده است که از اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۸۱۰۰۰ واحد مسکونی آسیب دیده‌اند.

آژانس پناهندگان فلسطینی سازمان ملل متحد (UNRWA) در ماه مه اعلام کرد که اسرائیل ۹۲ درصد از خانه‌های فلسطینیان در این منطقه محاصره شده را تخریب کرده است.

آموزش: نسل از دست رفته

IRDNA ​​اعلام کرد که گفته می‌شود نیازها برای آموزش در طول پنج سال به حدود ۳.۸ میلیارد دلار نیاز دارد.

این گزارش گفت: "نیازهای کوتاه مدت حدود ۲.۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و بر راه‌اندازی تمرکز خواهد داشت؛ امکانات آموزشی موقت شامل چادرها و ساختمان‌های پیش‌ساخته، بازپس‌گیری مراکز آموزشی که در صورت امکان به عنوان سرپناه برای آوارگان داخلی (IDPs) مورد استفاده مجدد قرار گرفته‌اند، ارائه حمایت‌های روانی-اجتماعی و رسیدگی به خسارات شدید آموزشی."

طبق گزارش یونسکو، تا ژوئیه ۲۰۲۵، به ۹۷ درصد از مدارس آسیب وارد شده و ۵۱۸ مدرسه از ۵۶۴ مدرسه یا نیاز به بازسازی کامل یا نوسازی اساسی برای عملکرد دارند.

آمار سازمان ملل نشان می‌دهد که از آغاز حمله در اواخر سال ۲۰۲۳، ۱۷۲۳۷ دانش‌آموز، ۱۲۷۱ دانشجوی دانشگاه و ۹۶۷ کادر آموزشی شهید شده‌اند و نزدیک به ۶۶۰ هزار کودک از تحصیل بازمانده‌اند.

بخش انرژی: غزه در تاریکی

IRDNA ​​تخمین می‌زند که نیازهای کوتاه‌مدت بخش انرژی ۳۶۵ میلیون دلار است که با تامین حداقل ۳۲۲۰۰۰ لیتر سوخت روزانه برای ژنراتورهای دیزلی برای تأمین نیازهای فوری بشردوستانه در مراقبت‌های بهداشتی، آب و تولید مواد غذایی تأمین می‌شود.

گزارش‌ها حاکی از آن است که بخش انرژی غزه به دلیل واردات محدود برق و تولید محلی به کمتر از ۳۵٪ تقاضا از قبل محدود شده بود و کمبودهای گسترده و خاموشی‌های مکرر ایجاد می‌کرد.

آب، فاضلاب، بهداشت: بحران ۲.۷ میلیارد دلاری

از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل تأسیسات آب، واحدهای نمک‌زدایی و سیستم‌های فاضلاب غزه را نابود کرده است. IRDNA ​​اعلام کرد که بازسازی نیازهای بخش بهداشت و آب (WASH) در غزه بالغ بر ۲.۷ میلیارد دلار است.

نیازهای فوری و کوتاه‌مدت بالغ بر ۶۶۴ میلیون دلار است که شامل برقراری مجدد خدمات اولیه آب و فاضلاب، اورژانس و ... می‌شود. تعمیرات، تأمین منابع آب جایگزین از طریق کامیون و تأمین آب بطری‌شده و دسترسی به لوازم بهداشتی هم در اولویت است

۲ میلیارد دلار باقیمانده بر استراتژی‌هایی برای اولویت‌بندی ساخت شبکه‌های آب و فاضلاب مقاوم، گسترش سیستم‌های نمک‌زدایی و استفاده مجدد برای تقویت منابع آب محلی متمرکز خواهد شد.

گزارشی از سوی کارشناسان سازمان ملل در ماه ژوئیه نشان داد که ۸۹ درصد از زیرساخت‌های آب و فاضلاب غزه توسط نیروهای اسرائیل آسیب دیده یا تخریب شده است و بیش از ۹۰ درصد از خانوارها از نظر تامین آب در وضعیت بدی هستند.

میراث فرهنگی: تلفات خاموش

IRDNA ​​اعلام کرد که جنگ اسرائیل همچنین بخش فرهنگی و میراث غزه را نابود کرده است، به طوری که تقریباً ۵۳ درصد از اماکن فرهنگی آسیب دیده یا ویران شده‌اند و در مجموع ۱۲۰ میلیون دلار خسارت تخمین زده شده است. خسارات قابل توجه شامل ۲۷ درصد از دارایی‌های فرهنگی است که به شدت آسیب دیده یا ویران شده‌اند؛ از جمله اماکن باستانی و ساختمان‌های تاریخی مهم.

این ارزیابی نشان داد که نیازهای فوری و کوتاه‌مدت برای ۱.۵ سال بالغ بر ۴۸ میلیون دلار است و بر حفاظت از اماکن میراثی آسیب‌دیده تمرکز دارد و تلاش‌های بلندمدت بالغ بر ۱۴۴ میلیون دلار برای حفاظت گسترده، بازسازی و نوسازی است. 

ساکنان غزه پرچم فلسطین را در میان آوار خانه‌هایشان که توسط اشغالگران اسرائیلی در غزه ویران شده است، برافراشتند

منابع: سی ان ان/ قدس نیوز/ آناتولی