امام زین العابدین، علی بن الحسین (ع)، معروف به امام سجاد (ع)، چهارمین امام شیعیان، در سال ۹۵ هجری قمری به دستور ولید بن عبدالملک، خلیفه اموی، مسموم و به شهادت رسید. دوران امامت ایشان مقارن با یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخ اسلام بود، چرا که پس از واقعه عاشورا (۶۱ هجری قمری)، حکومت اموی به سرکوب شیعیان و تحریف مفاهیم اسلامی پرداخت.  

امام سجاد (ع) با وجود محدودیت‌های شدید سیاسی و اجتماعی، از طریق دعا، نیایش و تربیت شاگردان، اسلام ناب محمدی (ص) را زنده نگه داشت.   

نقش دعا و نیایش در حفظ اسلام ناب پس از عاشورا

پس از شهادت امام حسین (ع) در کربلا، امام سجاد (ع) با استفاده از زبان دعا به مبارزه فرهنگی پرداخت. مهمترین اقدامات ایشان عبارتند از:  

صحیفه سجادیه: این کتاب که به «زبور آل محمد (ص)» معروف است، مجموعه‌ای از دعاهای امام سجاد (ع) است که مفاهیم عمیق توحیدی، اخلاقی و اجتماعی را در قالب نیایش بیان می‌کند. این اثر به عنوان یک منبع هدایتگر، در مقابل انحرافات عقیدتی امویان ایستاد.   

احیای فرهنگ عبادت و بندگی: امام (ع) با عبادت‌های طولانی و اشک‌های شبانه، الگویی از یک انسان کامل را ارائه داد که در مقابل فساد حکومت زمانه مقاومت می‌کرد.   

تربیت شاگردان: امام سجاد (ع) با پرورش راویان و محدثانی مانند:ابوحمزه ثمالی و جابربن عبدالله انصاری، معارف اسلامی را منتشر کرد.   

تأثیر دعا و نیایش در زندگی انسان؛ دعا تنها یک عبادت فردی نیست، بلکه ابزاری برای تقویت ایمان، صبر و مبارزه با ظلم است. تأثیرات دعا در زندگی انسان عبارتند از: تقویت رابطه با خدا؛ دعا باعث نزدیکی بنده به پروردگار و افزایش توکل می‌شود.   

آرامش روانی؛ نیایش اضطرابها را کاهش داده و امید را در دل زنده می کند.   

مقاومت در برابر ظلم؛ همانگونه که امام سجاد (ع) با دعا در مقابل حکومت فاسد ایستاد، امروز نیز دعا می‌تواند سلاحی معنوی در برابر استکبار باشد.   

تغییر سرنوشت؛ در روایات آمده است که «دعا قضا را برمی‌گرداند» (بحارالانوار، ج۹۰، ص۲۹۵)، یعنی دعا می‌تواند تقدیر انسان را دگرگون کند.   

امام سجاد (ع) با استفاده از قدرت دعا و نیایش، اسلام را از تحریف نجات داد و الگویی جاودانه برای مبارزه فرهنگی به جای گذاشت. امروز نیز با تأسی به سیره ایشان، می‌توان از دعا به عنوان ابزاری برای تقویت ایمان، مقاومت و اصلاح جامعه بهره برد.

منبع: ایسنا