
باشگاه خبرنگاران جوان - محمود فرشچیان، استاد بیبدیل نگارگری ایران، بخش مهمی از عمر هنری خود را وقف آستان قدس رضوی کرد. آثاری، چون «ضامن آهو»، «توسل» و طراحی ضریح امام رضا با عنوان «زرین و سیمین» از جمله یادگارهایی است که هنرش را با عشق به امام رضا (ع) گره زد؛ آثاری که به گفته خود او «بیوضو ابداع نشدند»
ضامن آهو (۱)
نخستین نقاشی «ضامن آهو» در سال ۱۳۵۸ با تکنیک اکریلیک روی مقوا و در ابعاد ۷۲/۵×۱۵۱ سانتیمتر خلق شد. این اثر اکنون در گنجینه هنرهای تجسمی موزه آستان قدس رضوی نگهداری میشود. فرشچیان در این تابلو روایت معروف امام رضا (ع) و آهو را با نگاهی متفاوت به تصویر کشید و توانست روح آیینی این ماجرا را در قالبی پرشکوه ماندگار کند.
«ضامن آهو (۲)»
سی سال بعد، در سال ۱۳۸۸، استاد بار دیگر به سراغ همان موضوع رفت. تابلوی «ضامن آهو (۲)» با ابعاد ۸۵/۵×۱۰۰ سانتیمتر و تکنیک اکریلیک روی مقوا، ادامهای بر اثر نخست است. این دو تابلو، با وجود فاصله زمانی چند دههای، چنان پیوستگی دارند که مخاطب احساس میکند با یک صحنه ممتد روبهروست؛ همانند «راکورد» در سینما.
از دیگر خدمات هنری فرشچیان، طراحی ضریح پنجم مرقد مطهر امام رضا (ع) است که به «زرین و سیمین» شهرت یافت. این ضریح که در سال ۱۳۷۹ ساخته و نصب شد، تلفیقی از هنر سنتی و ظرافتهای معنوی است. استاد در طراحی آن از هیچ مزد و پاداش مادی بهره نبرد و آن را به عنوان نذری هنری به بارگاه رضوی تقدیم کرد.
اثر دیگری از فرشچیان با عنوان «توسل» در سال ۱۳۷۹ و همزمان با مراحل ساخت ضریح جدید امام رضا (ع) خلق شد. این اثر با تکنیک مداد و آبرنگ روی مقوا اجرا شده و هماکنون در موزه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری میشود. تابلوی «توسل» بیانگر حال و هوای عاطفی و روحانی ارتباط زائر با امام است.
فرشچیان در طول زندگی هنری خود همواره تأکید داشت که آثار آیینیاش نه برای سود مادی، بلکه از سر عشق و ارادت به اهلبیت (ع) خلق شده است. او طراحیهای ارزشمندی همچون قالی «هفت شهر عشق» یا ضریح امام رضا (ع) را بدون هیچ چشمداشتی مادی انجام داد. بسیاری از آثار او نیز بهعنوان نذری به گنجینه آستان قدس رضوی اهدا شد.
اگرچه در کارنامه هنری محمود فرشچیان توجه به پیامبران و امامان متعدد به چشم میخورد، اما آثار رضوی و عاشورایی او جایگاهی ویژه دارند. «عصر عاشورا» در حوزه عاشورایی و «ضامن آهو» در حوزه رضوی، بهعنوان نمادهای شاخص هنر آیینی معاصر شناخته میشوند. مرور این آثار در روزهایی که به سالروز شهادت امام رضا (ع) نزدیک میشویم، یادآور پیوند جاودانه هنر و ایمان در کارنامه استاد فرشچیان است.
منبع: فارس