باشگاه خبرنگاران جوان- به گزارش فارن پالیسی، چین ماه گذشته نخستین نمایشگاه بین‌المللی «تحرک هوایی پیشرفته» خود را برگزار کرد؛ رویدادی که به‌روشنی نشان داد پکن قصد دارد کنترل «اقتصاد ارتفاع پایین» را به دست گیرد. این حوزه نوظهور، آسمان زیر سه‌هزار متر را در بر می‌گیرد و شامل پهپادهای تحویل کالا، تاکسی‌های هوایی برقی و دیگر خدمات پروازی بدون سرنشین است.

در این نمایشگاه، فناوری‌های چشمگیری به نمایش درآمد؛ از نخستین هواپیمای عمودپرواز برقی جهان با ظرفیت هفت سرنشین و وزن سه تن، تا پهپادهای هیدروژنی و پهپادهای باری بال‌ثابت با توانایی حمل بارهای سنگین. پیام روشن بود: ایالات متحده هنوز درگیر جبران عقب‌ماندگی خود از «انقلاب نخست پهپادی» است، در حالی که چین آماده است تا رهبری «انقلاب دوم» را در اختیار بگیرد.

این بار، کانون تحول، پهپادهای تحویل بار هستند. اگر نسل نخست پهپادها عمدتاً برای عکاسی و استفاده‌های سرگرمی ساخته شده بود، اکنون پهپادهای جدید برای جابه‌جایی صدها یا حتی هزاران کیلو بار در مسافت‌های طولانی و به‌صورت خودکار طراحی می‌شوند.

به گزارش فارن پالیسی، کشوری که در این فناوری پیشتاز شود نه‌تنها آینده تجارت جهانی را شکل خواهد داد، بلکه برتری قابل‌توجهی در حوزه نظامی نیز به دست خواهد آورد. در آغاز قرن جدید، ایالات متحده پرچمدار نوآوری‌های پهپادی بود. شرکت‌های دفاعی آمریکایی مرزهای کنترل پرواز، تلفیق حسگرها و خودمختاری را پیش بردند و همین نوآوری‌ها به آمریکا در جنگ علیه تروریسم مزیت تاکتیکی بخشید. این دستاوردها راه را برای کاربردهای وسیع‌تر پهپادها در کشاورزی، امدادرسانی و بازار مصرفی باز کرد.

اما شرکت چینی «دی‌جی‌آی» (DJI) به‌سرعت توانست گوی سبقت را برباید. این شرکت با ترکیب سخت‌افزار و نرم‌افزار در پلتفرم‌های ساده و کاربرپسند، استفاده از حمایت دولتی و مقیاس بالای تولید، پهپادهای چهارملخه را به محصولی جهانی تبدیل کرد. امروز، دی‌جی‌آی بیش از ۷۰ درصد بازار جهانی پهپادهای تجاری را در اختیار دارد؛ در حالی که سهم شرکت‌های آمریکایی ناچیز است و بیشتر بر حوزه نظامی متمرکز مانده‌اند. به زبان ساده: آمریکا نمونه اولیه را ساخت، اما چین کارخانه و بازار آن را بنا کرد.

این روند اکنون در پهپادهای باری تکرار می‌شود. شرکت‌های آمریکایی نوآوری‌هایی در زمینه تحویل اضطراری، امدادرسانی انسانی و پشتیبانی رزمی داشته‌اند، اما چین با حمایت مستقیم دولت، یارانه‌ها و معافیت‌های مالیاتی، در مسیر تسلط بر بازار حرکت می‌کند. انتظار می‌رود این حمایت‌ها در برنامه پنج‌ساله بعدی پکن حتی گسترده‌تر شود.

به گزارش فارن پالیسی، نتیجه این حمایت‌ها چشمگیر بوده است. شرکت‌های چینی اکنون پهپادهایی می‌سازند که نه‌تنها هم‌سطح، بلکه در برخی موارد برتر از نمونه‌های آمریکایی هستند. برای نمونه، پهپاد باری «W5000» ساخت شرکت Air White Whale قرار است تا سال ۲۰۲۶ وارد بازار شود؛ پرنده‌ای که توان حمل ۵.۵ تن بار در مسافت ۱۶۰۰ مایل را دارد. این پهپادها با حذف هزینه‌های نیروی انسانی، امکان پروازهای طولانی‌تر و بدون محدودیت خستگی را فراهم کرده و مأموریت‌های پرخطر را با هزینه کمتر انجام می‌دهند. در عمل، آن‌ها از بسیاری از هواپیماهای سرنشین‌دار مقرون‌به‌صرفه‌تر و کارآمدتر هستند.

امروزه پهپادهای چینی تنها برای حمل دوربین نیستند. آن‌ها غذا، دارو و سفارش‌های آنلاین را به دست مصرف‌کنندگان می‌رسانند. شرکت «اس‌اف اکسپرس» (SF Express)، که اغلب معادل فدکس در چین توصیف می‌شود، از پهپادها برای تحویل به جزایر دورافتاده استفاده می‌کند. همچنین «زد‌تی‌او اکسپرس» (ZTO Express) شبکه‌ای متشکل از بیش از ۱۰۰ مرکز لجستیکی در ۴۰ شهر را با ناوگانی از پهپادهای خودران به هم متصل کرده است. این زیرساخت پهپادی زمان تحویل را کاهش داده، دسترسی به بازارهای روستایی را افزایش داده و کارایی زنجیره‌های تأمین را ارتقا بخشیده است.

تفاوت اصلی اینجاست که چین آینده را درک کرده و برای آن سرمایه‌گذاری می‌کند، در حالی که ایالات متحده درگیر موانع بوروکراتیک است. چین اکنون در حال ساخت یک اکوسیستم کامل برای لجستیک هوایی است: از پهپادهای باری بدون سرنشین و ایستگاه‌های تعویض باتری گرفته تا تاکسی‌های هوایی برقی و سامانه‌های مدیریت ترافیک دیجیتال.

چنین شبکه‌ای نه‌تنها آینده تجارت جهانی را متحول می‌کند، بلکه پیامدهای عمیق نظامی نیز دارد. پکن در سال ۲۰۲۰ و در جریان تنش مرزی با هند، از پهپادهای باری برای رساندن تجهیزات به نیروهای خط مقدم در مناطق مرتفع استفاده کرد؛ جایی که کامیون‌ها و بالگردها قادر به عملیات نبودند. در صورت درگیری احتمالی با تایوان نیز، این پهپادها می‌توانند نقش حیاتی در حفظ خطوط تدارکات ایفا کنند.

ایالات متحده خطر را به‌خوبی درک کرده است. دولت ترامپ با صدور فرمانی خواستار «آزادسازی سلطه پهپادی» شد. اما به گزارش فارن پالیسی، این فرمان بیشتر بر پهپادهای تاکتیکی کوچک تمرکز دارد و خلأ راهبردی آمریکا در حوزه پهپادهای باری را پر نمی‌کند. طرح‌های نوآورانه‌ای در ارتش آمریکا وجود دارد، اما مقیاس آن‌ها محدود است و هنوز به بازار گسترده راه نیافته‌اند. دلیل اصلی، نبود یک پایگاه صنعتی غیرنظامی بزرگ و همچنین موانع نظارتی است که مانع تولید انبوه می‌شود.

در نهایت، برتری در این رقابت تنها به تسلط بر یک صنعت چندتریلیون‌دلاری محدود نمی‌شود، بلکه به معنای تعیین استانداردهای جهانی، شکل دادن به تجارت آینده و دست یافتن به برتری لجستیکی در جنگ‌های احتمالی آینده است. به گزارش فارن پالیسی، آمریکا اگر بخواهد از عقب‌ماندگی خارج شود، باید مسیر متفاوتی در پیش بگیرد: کاهش مقررات دست‌وپاگیر، استفاده از توان بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری سریع بر مقیاس تولید. هشدار روشن است: یا صنعت آمریکا پیشتاز می‌شود، یا چین آینده را «یک پهپاد در هر نوبت» تحویل خواهد داد.