باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی- جامعه لرستان، مانند بسیاری از مناطق جهان، با فشارهای روانی گسترده‌ای مواجه است.

بیکاری، فقر و محدودیت‌های اجتماعی تنها بخش کوچکی از بحران بودند؛ بخش دیگر، مواجهه روزمره با مرگ و فقدان است که در سیمای شهری نمود یافته است.

یکی از ملموس‌ترین جلوه‌های این مواجهه، بنرهای بزرگ تسلیت و ترحیم است که در معابر اصلی شهرها نصب می‌شوند.

 این بنرها، علاوه بر اطلاع‌رسانی، حامل پیام‌های ناخودآگاه فرهنگی و اجتماعی هستند و می‌توانند تأثیرات بلندمدت روانی بر شهروندان داشته باشند.

فرانک بابایی، روانشناس و روان‌درمان‌گر، در این باره توضیح می‌دهد:وقتی افراد هر روز با یادآوری مرگ مواجه می‌شوند، حتی بدون تجربه مستقیم از دست دادن، مغز آن را به عنوان واقعیتی پایدار ثبت می‌کند. این پیام ناخودآگاه می‌تواند باعث افزایش اضطراب، کاهش انگیزه و القای حس غم و ناامیدی جمعی شود.

مواجهه روزانه با غم و اثرات آن بر روان جمعی

بنرهای تسلیت معمولاً شامل عکس متوفی، پس‌زمینه مذهبی یا شغلی و عباراتی عاطفی مانند «حلالم کنید» هستند.

هدف ظاهری آن‌ها اطلاع‌رسانی و دعوت به همدردی است، اما از نظر روانشناسی، این نمادها پیام‌های قدرتمندی منتقل می‌کنند.

بابایی می‌گوید:تکرار روزانه این نمادها به مغز انسان می‌گوید که فقدان و مرگ بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی اجتماعی است. حتی افراد جوان و سالم که تجربه مستقیمی از مرگ نداشتند، ممکن است اضطراب بیشتری احساس کنند. این اثر در افرادی که مشکلات اقتصادی، خانوادگی یا اجتماعی دارند، تشدید می‌شود و حس ناتوانی و بی‌کنترلی را افزایش می‌دهد.

 نقش فرهنگی بنرها؛ همدردی یا نمایش غم؟

بنرها به حفظ سنت‌های سوگواری و نشان دادن جایگاه فرد متوفی کمک می‌کنند.

 با این حال، از نگاه روانشناسی، این نمایش‌ها اثر دوگانه دارند از یک سو، همدردی و همبستگی اجتماعی را تقویت می‌کنندو  از سوی دیگر، غم و اندوه را به صورت مداوم به جامعه القا می‌کنند و فضای روانی شهروندان را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

بابایی در این زمینه توضیح می‌دهد:این نوع نمایش‌ها اگر مدیریت نشوند، ممکن است باعث غلبه احساس غم، افسردگی خفیف و کاهش انرژی روانی شهروندان شوند. اثرات آن حتی در کودکانی که هنوز مفاهیم مرگ و فقدان را درک نکرده‌اند یا سالمندان با تجربه‌های مشابه، شدت بیشتری دارد.

 پیامدهای بلندمدت برای سلامت روان

فرانک بابایی تاکید می‌کند:مواجهه روزمره با غم و فقدان، حتی از طریق نمادهای شهری، می‌تواند اثرات تجمعی داشته باشد. اضطراب اجتماعی، کاهش امید به آینده، خستگی روانی و افزایش حساسیت به رویدادهای منفی، نمونه‌ای از این پیامدها هستند.

او ادامه می‌دهد:راهکار این نیست که فرهنگ سوگواری را از بین ببریم، بلکه باید آن را به شیوه‌ای متعادل و روانشناسانه مدیریت کنیم. استفاده از گرافیک متعادل، محدود کردن مدت زمان نصب بنرها و معرفی فضاهای دیجیتال برای سوگواری، می‌تواند فشار روانی جمعی را کاهش دهد و همزمان ارزش‌های فرهنگی حفظ شود

بنرهای تسلیت خیابانی، جلوه‌ای از فرهنگ سوگواری و یادآوری ارزش‌های انسانی هستند، اما در بلندمدت می‌توانند باعث نهادینه شدن حس غم و افسردگی در جامعه شوند.

تحلیل روانشناختی نشان می‌دهد این نمادهای شهری اثرات ناخودآگاه بر سلامت روان شهروندان دارند و مدیریت هوشمندانه آن‌ها برای حفظ تعادل فرهنگی و روانی ضروری است.