باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - به خوبی شناخته شده است که ماه فاقد میدان مغناطیسی است، اما طنز ماجرا اینجاست که برخی از نمونه‌های سنگی که توسط فضانوردان آپولو از سطح ماه آورده شده‌اند، خاصیت مغناطیسی قوی خود را حفظ کرده‌اند.

این پدیده عجیب برای دهه‌ها دانشمندان را متحیر کرده است، زیرا هیچ توضیح روشنی برای چگونگی به دست آوردن خاصیت مغناطیسی این سنگ‌ها در غیاب میدان مغناطیسی ماه وجود ندارد.

با این حال، یک تیم تحقیقاتی از موسسه فناوری ماساچوست (MIT) اخیراً توضیحی قانع‌کننده ارائه داده‌اند که چندین عامل را با هم ترکیب می‌کند.

محققان فرض می‌کنند که ماه در گذشته‌های دور میدان مغناطیسی بسیار ضعیفی داشته است که ناشی از حرکت مواد مذاب در هسته کوچک آن بوده است. این میدان حدود ۵۰ برابر ضعیف‌تر از میدان مغناطیسی زمین امروزی بوده است.

کلید واقعی درک این پدیده از مطالعه اثرات برخورد سیارک‌های بزرگ بر روی ماه ناشی می‌شود. وقتی یک سیارک بزرگ به سطح ماه برخورد کرد (مانند برخوردی که حوضه غول‌پیکر ایمبریوم را تشکیل داد)، این برخورد عظیم، سنگ‌های سطحی را به ابری متراکم از پلاسمای داغ تبدیل کرد. این پلاسما در اطراف ماه پخش شد و به ویژه در سمت دور آن متمرکز شد، جایی که امروزه بیشترین غلظت سنگ‌های مغناطیسی را می‌بینیم.

حتی هیجان‌انگیزتر اینکه، این ابر پلاسما، میدان مغناطیسی ضعیف ماه را فشرده کرد و به طور موقت آن را برای مدت کوتاهی بیش از ۴۰ دقیقه تقویت کرد.

یک شبیه‌سازی کامپیوتری دقیق که توسط تیم تحقیقاتی در ابر ابر MIT، یک پلتفرم محاسباتی پیشرفته، انجام شد، نشان داد که امواج ضربه‌ای ناشی از برخورد شهاب‌سنگ، که در سراسر ماه پخش شدند، نقش مهمی در "انجماد" موقت مغناطیس سنگ‌ها ایفا کردند.

وقتی این امواج ضربه‌ای در اوج میدان مغناطیسی تقویت‌شده به سنگ‌ها رسیدند، به سازماندهی مجدد الکترون‌ها در داخل سنگ‌ها کمک کردند و آنها را در راستای جهت میدان مغناطیسی گذرا قفل کردند. وقتی میدان ضعیف شد، این الکترون‌ها در مکان‌های جدید خود به دام افتادند و یک "حافظه مغناطیسی" دائمی در سنگ‌ها ایجاد کردند.

این کشف نه تنها یک راز علمی دیرینه را حل می‌کند، بلکه راه‌های جدیدی را برای درک پدیده‌های مغناطیسی در سیارات دیگر نیز می‌گشاید. سیاراتی مانند مریخ و عطارد، با وجود فقدان دینام فعال در هسته‌های خود، امروزه لکه‌های مغناطیسی مرموزی را نشان می‌دهند. این پدیده ممکن است توضیح مشابهی داشته باشد که مبتنی بر تعامل میدان‌های مغناطیسی ضعیف با رویداد‌های برخورد بزرگ در گذشته است.

با این حال، این نظریه هنوز به تأیید علمی بیشتری نیاز دارد، زیرا دانشمندان روی ماموریت‌های آینده ماه برای جمع‌آوری نمونه‌های جدید از سمت پنهان ماه حساب می‌کنند. تجزیه و تحلیل دقیق این نمونه‌ها ممکن است شواهد قطعی برای این نظریه ارائه دهد یا دریچه‌ای به توضیحات جدید بگشاید.

این مطالعه پیشگام در مجله Science Advances منتشر شد.

منبع: Interesting Engineering