
باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی تبار- در حالی که فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، طرحی بلندپروازانه برای تبدیل کشورش به قدرتمندترین نیروی نظامی متعارف اروپا آغاز کرده، یک مانع پنهان اما حیاتی مسیر این هدف را تهدید میکند: چین. به گزارش پولیتیکو، کنترل پکن بر مواد معدنی حیاتی، میتواند هر لحظه طرحهای صنعتی دفاعی آلمان و حتی کل اروپا را فلج کند.
ارتش مدرن، از تانک و موشک تا پهپاد و جنگنده، همگی وابسته به موادی هستند که کمتر نامشان شنیده میشود؛ عناصری همچون نئودیمیوم، دیسپروزیم، تنگستن، گرافیت و منیزیم با خلوص بالا. این مواد، به گزارش پولیتیکو، قلب سامانههای راداری، موتورهای الکتریکی، سامانههای هدایت موشک، تجهیزات دید حرارتی و پیشرانه پهپادها را تشکیل میدهند. مشکل آنجاست که عمده این مواد از چین تأمین میشوند؛ کشوری که بیش از ۵۰ درصد فرایند جهانی تصفیه این مواد را در اختیار دارد و در برخی عناصر کلیدی مانند گالیوم و ژرمانیم، سهمش تا ۸۶ درصد میرسد.
اتحادیه صنایع آلمان (BDI) هشدار داده است که اتحادیه اروپا ۹۵ درصد مواد استراتژیک خود را وارد میکند و وابستگی به کشورهای غیراروپایی در این حوزه به ۹۰ درصد میرسد. آلمان تقریباً هیچ ظرفیت بومی جدی برای پردازش این مواد ندارد. به گزارش پولیتیکو، همین موضوع باعث شده است که هر تصمیم یا محدودیت صادراتی چین بتواند تولید تسلیحات اروپا را متوقف یا دستکم با تأخیر و افزایش هزینه روبهرو کند. تجربه محدودیتهای صادراتی پکن در برابر آمریکا طی جنگ تجاری با دونالد ترامپ نمونهای آشکار از این آسیبپذیری است.
ایالات متحده برای مقابله با این تهدید، رویکردی سختگیرانه در پیش گرفته است. واشنگتن با تکیه بر قانون تولید دفاعی میتواند در شرایط اضطراری تأمین داخلی را تضمین کرده و حتی معادن بومی را با بودجه دولتی فعال کند. همچنین ذخایر استراتژیک ملی تحت مدیریت آژانس تدارکات دفاعی وجود دارد. اما در سوی دیگر، بروکسل سیاستی نرمتر اتخاذ کرده است. قانون مواد خام حیاتی اتحادیه اروپا بیشتر بر اهداف کلی و هماهنگی داوطلبانه تکیه دارد و به گزارش پولیتیکو، فاقد ضمانت اجرایی قوی یا ذخایر استراتژیک مشابه نفت و گاز است.
وانسا زوبل، نماینده حزب دموکراتمسیحی و عضو کمیته اقتصادی پارلمان آلمان، سیاست فعلی اتحادیه اروپا را ناکافی و بوروکراتیک توصیف کرده است. او معتقد است که وابستگی آلمان به چین، تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی است و بدون زنجیره تأمین امن، هیچ بازدارندگی نظامی معناداری وجود نخواهد داشت. زوبل میگوید ایجاد ذخایر ملی تنها میتواند یک راهکار کوتاهمدت باشد. به باور او، اگر آلمان به دنبال مقاومسازی واقعی است، باید معادن داخلی مانند ذخایر لیتیوم را فعال کرده و با مقاومتهای سیاسی در برابر استخراج مقابله کند.
پیام روشن است: آلمان برای دستیابی به جایگاه جدید نظامی خود نمیتواند تنها بر بازار آزاد تکیه کند. زایتنوِندهای که صدراعظم سابق، اولاف شولتز، پس از حمله روسیه به اوکراین وعده داد، باید در عرصه سیاست مواد خام نیز محقق شود. به گزارش پولیتیکو، تنها با نگاه ژئوپولیتیک و اقدامات ساختاری میتوان امید داشت که برنامه صدها میلیارد یورویی برلین برای بازسازی قدرت نظامیاش روی پایهای پایدار استوار شود.