باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی تبار- اسرائیل در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری با انتقادات بین‌المللی درباره سیاست‌های تبعیض‌آمیز و نظام‌مند خود علیه فلسطینیان روبه‌رو شده است و بسیاری از تحلیلگران این روند را مشابه رژیم‌های آپارتاید تاریخ می‌دانند که سرانجام سقوط کردند و آینده‌ای مشابه برای اسرائیل پیش‌بینی می‌شود. به گزارش دیلی صباح، پرسش اصلی این روزها این است که چرا اسرائیل با وجود داشتن ساختارهای انتخاباتی، همچنان به عنوان یک رژیم آپارتاید معرفی می‌شود.

کنوانسیون بین‌المللی منع و مجازات جنایت آپارتاید در سال ۱۹۷۶ این جرم را به‌روشنی تعریف کرده و بر اساس آن، تبعیض نژادی، محروم‌سازی گروهی از مردم از حقوق اساسی و تحمیل شرایطی که به نابودی تدریجی آنان منجر شود، همگی مصداق آپارتاید هستند. دیوان بین‌المللی دادگستری نیز در سال ۲۰۲۴ گزارشی منتشر کرد که اقدامات اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی، از جمله در قدس شرقی، را نمونه‌ای آشکار از این جرم دانست.

دیوان بین‌المللی کیفری حتی حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو و وزیر دفاع پیشین اسرائیل صادر کرد؛ اتهام آن‌ها شامل محروم‌سازی عمدی غیرنظامیان غزه از غذا و حملات هدفمند علیه جمعیت غیرنظامی است که به‌عنوان نمونه‌های تازه‌ای از جنایت آپارتاید تلقی می‌شوند. این اقدامات نشان می‌دهد که جنایت‌های اسرائیل دیگر در عرصه بین‌المللی قابل انکار نیست.

به گزارش دیلی صباح، دان اشتاینبوک، پژوهشگر برجسته اقتصاد سیاسی جهان چندقطبی، در کتاب تازه خود با عنوان «سقوط اسرائیل» توضیح داده که واکنش اسرائیل به عملیات گروه‌های فلسطینی در اکتبر ۲۰۲۳ و جنگ گسترده علیه غیرنظامیان فلسطینی بارزترین نمونه سیاست‌های آپارتایدی است. او می‌پرسد چرا باید ده‌ها هزار زن، کودک و سالمند قربانی شوند و جهان تنها نظاره‌گر باقی بماند. جان مرشایمر، نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل، نیز معتقد است اسرائیل با تبدیل شدن به یک رژیم آپارتاید، اکنون در مسیر نابودی داخلی و انزوای خارجی قرار دارد.

ریشه این بحران به دهه‌ها پیش بازمی‌گردد؛ جایی که رهبران اولیه جنبش صهیونیسم برنامه‌هایی دقیق برای تصرف کامل فلسطین و بیرون راندن بومیان طراحی کرده بودند. اسناد تاریخی موسوم به «فایل‌های روستا» نشان می‌دهد که از اوایل قرن بیستم نقشه‌های دقیق برای نابودی ریشه‌ای جامعه فلسطینی وجود داشته است و بسیاری از اندیشمندان یهودی همچون آلبرت انیشتین، هانا آرنت و نوآم چامسکی از همان ابتدا با شیوه تشکیل اسرائیل مخالفت کرده بودند.

تجربه تاریخی ثابت کرده هیچ رژیم آپارتایدی پایدار نمانده است. آفریقای جنوبی، میانمار و حتی ایالات متحده در مقاطعی با تبعیض ساختاری مواجه شدند اما سرانجام ناچار به تغییرات بنیادی شدند. به گزارش دیلی صباح، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اسرائیل نیز سرنوشتی مشابه خواهد داشت و ساختار کنونی جای خود را به نظامی تازه خواهد داد؛ نظامی که دیگر نام «اسرائیل» بر آن نخواهد بود و هویت تاریخی «فلسطین» بار دیگر احیا خواهد شد.