باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه - موضع‌گیری‌های اخیر اسپانیا در قبال بحران غزه و حمایت بی‌سابقه این کشور از حقوق فلسطینیان، از جمله اعزام ناو جنگی به مدیترانه و انتقاد صریح پادشاه و دولت از سیاست‌های رژیم صهیونیستی، نقطه عطفی در دیپلماسی اروپایی ایجاد کرده است. این گزارش تحلیلی، با نگاهی عمیق به این تحولات، ابعاد سیاسی، نظامی و فرهنگی اقدامات مادرید را بررسی کرده و چشم‌اندازی از پیامد‌های آن در روابط بین‌المللی ارائه می‌دهد.

صدای پادشاه، فریاد عدالت

فیلیپه ششم، پادشاه اسپانیا، در سفری به مصر، با زبانی که کمتر از یک مقام سلطنتی انتظار می‌رود، از رنجی فراتر از توصیف در غزه سخن گفت و حملات رژیم صهیونیستی را مسئول نابودی کامل این سرزمین دانست. این اظهارات که در جریان دیدار با مقامات مصری بیان شد، نه‌تنها بازتابی از سیاست‌های دولت سوسیالیست پدرو سانچز است، بلکه نشانه‌ای از چرخش راهبردی اسپانیا به سوی ایفای نقشی فعال در حمایت از حقوق فلسطینیان محسوب می‌شود. این موضع‌گیری در حالی مطرح شد که آمار سازمان ملل از کشته شدن بیش از  ۶۵ هزار غیرنظامی فلسطینی در غزه حکایت دارد.

پادشاه اسپانیا با توصیف بحران غزه به‌عنوان فاجعه‌ای غیرقابل تحمل، به‌نوعی خواستار توجه فوری جامعه جهانی به این موضوع شد. این سخنان، که در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای یافت، می‌تواند فشار دیپلماتیک بر رژیم صهیونیستی را در اروپا تقویت کند. این موضع‌گیری نه‌تنها به‌عنوان یک اقدام نمادین، بلکه به‌عنوان بخشی از استراتژی مادرید برای بازتعریف جایگاه خود در صحنه بین‌المللی تفسیر می‌شود.

ناو صمود: سپر اسپانیا در مدیترانه

در اقدامی بی‌سابقه در تاریخ دیپلماسی نظامی اسپانیا، مادرید یک ناو جنگی مجهز را از بندر قرطاجنه به آب‌های مدیترانه اعزام کرد تا از ناوگان جهانی صمود محافظت کند. این ناوگان، متشکل از حدود ۵۰ کشتی با حضور فعالانی از ۴۴ کشور، با هدف شکستن محاصره دریایی غزه شکل گرفته و در ماه‌های اخیر بار‌ها هدف حملات پهپادی منتسب به رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. این حملات شامل پرتاب بمب‌های صوتی و مواد شیمیایی مشکوک بوده که به اختلال در ارتباطات رادیویی و ایجاد وحشت میان فعالان منجر شده است.

پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، با تأکید بر حق دریانوردی امن برای فعالان، اعلام کرد که ناو اسپانیا برای عملیات نجات و حفاظت از این ناوگان آماده است. وزیر خارجه اسپانیا نیز در بیانیه‌ای رسمی هشدار داد که هرگونه تعرض به ناوگان صمود با پاسخ حقوقی در دادگاه‌های بین‌المللی مواجه خواهد شد. این اقدام که با استقبال گسترده سازمان‌های حقوق بشری مواجه شده، نه‌تنها نشانه تعهد اسپانیا به حمایت از مأموریت‌های بشردوستانه است، بلکه پیامی قاطع به رژیم صهیونیستی در مورد عواقب اقداماتش در آب‌های بین‌المللی به شمار می‌رود. این حرکت می‌تواند به افزایش نظارت بین‌المللی بر رفتار رژیم صهیونیستی در مدیترانه منجر شود و حتی زمینه‌ساز تشکیل ائتلاف‌های جدید اروپایی برای حمایت از فلسطین باشد.

یوروویژن در طوفان سیاست

اسپانیا در عرصه فرهنگی نیز با تصمیمی جسورانه، موجی از بحث و جدل ایجاد کرده است. هیأت مدیره رادیو و تلویزیون رسمی اسپانیا با رأی قاطع به پیشنهاد خوسه پابلو لوپز، رئیس این سازمان، تصمیم گرفت در صورت حضور رژیم صهیونیستی در یوروویژن ۲۰۲۶، از این رقابت کناره‌گیری کند. این تصمیم که با ۱۰ رأی موافق در برابر ۴ رأی مخالف و یک رأی ممتنع به تصویب رسید، اسپانیا را به اولین کشور از پنج کشور بزرگ یوروویژن تبدیل کرد که چنین موضعی اتخاذ می‌کند. این اقدام پس از اعتراضات گسترده به حضور نماینده رژیم صهیونیستی در یوروویژن ۲۰۲۵ و کسب مقام دوم توسط یوئل رافائل، نماینده رژیم، اتخاذ شد.

فشار‌های سیاسی و هنری، به‌ویژه پس از درخواست جی‌جی، برنده اتریشی، برای حذف رژیم صهیونیستی از رقابت‌های بعدی، این تصمیم را تقویت کرد. این حرکت اسپانیا که به گفته ارنست اورتاسون، وزیر فرهنگ اسپانیا، همبستگی را از شعار به عمل تبدیل کرده، نشان‌دهنده عزم مادرید برای استفاده از ابزار‌های فرهنگی در حمایت از فلسطین است. این تصمیم می‌تواند به الگویی برای سایر کشور‌های اروپایی تبدیل شود و حتی یوروویژن را به صحنه‌ای برای مناقشات سیاسی تبدیل کند، موضوعی که ممکن است برگزارکنندگان این رویداد را با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه سازد.

خیابان‌های مادرید، قلب تپنده همبستگی

اعتراضات مردمی در اسپانیا نیز به موازات اقدامات سیاسی و نظامی، موج جدیدی از حمایت از فلسطین را به نمایش گذاشته است. لغو مرحله نهایی تور دوچرخه‌سواری اسپانیا در پی تظاهرات حدود ۱۰۰ هزار نفر در مادرید علیه حضور تیم رژیم صهیونیستی، نشانه‌ای از عمق احساسات عمومی در این کشور است. این اعتراضات که با شعار‌هایی علیه نسل‌کشی در غزه همراه بود، نشان‌دهنده نفوذ گسترده جنبش‌های مردمی در شکل‌دهی به سیاست خارجی اسپانیا است. پدرو سانچز، حتی پیشنهاد داده که رژیم صهیونیستی تا زمان توقف بربریت در غزه از تمامی رقابت‌های ورزشی بین‌المللی کنار گذاشته شود. این پیشنهاد که با واکنش‌های متفاوتی در اروپا مواجه شده، می‌تواند به تلاشی گسترده‌تر برای انزوای ورزشی و فرهنگی رژیم صهیونیستی منجر شود. این حرکت نه‌تنها به تقویت جایگاه اسپانیا به‌عنوان پیشگام در حمایت از فلسطین کمک می‌کند، بلکه می‌تواند دیگر کشور‌های اروپایی را نیز به بازنگری در روابط خود با اسرائیل ترغیب کند.

اسپانیا: پیشاهنگ عدالت در اروپا؟

اسپانیا با ترکیب دیپلماسی، اقدام نظامی و فشار فرهنگی، به نیروی محرکه‌ای در حمایت از فلسطین تبدیل شده است. از سخنان پادشاه گرفته تا اعزام ناو جنگی و تصمیمات جسورانه در عرصه فرهنگی، مادرید نشان داده که آماده است هزینه‌های سیاسی و دیپلماتیک حمایت از عدالت را بپردازد. این اقدامات که با استقبال گسترده فعالان حقوق بشر و انتقاد تند رژیم صهیونیستی مواجه شده، می‌تواند به نقطه عطفی در روابط اروپا با خاورمیانه تبدیل شود. با این حال، آینده این مسیر به عوامل متعددی، از جمله واکنش رژیم صهیونیستی، حمایت دیگر کشور‌های اروپایی، و توان ناوگان صمود برای ادامه مأموریت خود بستگی دارد. آیا اسپانیا می‌تواند این موج عدالت را به ائتلافی گسترده‌تر در اروپا تبدیل کند؟

آینده‌ای در افق: درگیری یا دیپلماسی؟

حمایت اسپانیا از ناوگان صمود و موضع‌گیری‌های صریح علیه رژیم صهیونیستی، پرسش‌هایی را درباره آینده روابط مادرید با تل‌آویو و حتی نقش اروپا در جنگ غزه مطرح کرده است. حضور نظامی اسپانیا و ایتالیا در مدیترانه، اگرچه در حال حاضر بر عملیات نجات متمرکز است، می‌تواند به تنش‌های دریایی با رژیم صهیونیستی منجر شود، به‌ویژه اگر ناوگان صمود به منطقه تحت کنترل این رژیم نزدیک شود.

رژیم صهیونیستی که منطقه دریایی غزه را منطقه درگیری فعال اعلام کرده، بار‌ها هشدار داده که اجازه ورود کشتی‌ها به این منطقه را نخواهد داد. با این حال، اظهارات مقامات اسپانیایی، از جمله یولاندا دیاز، معاون نخست‌وزیر، که از افتخار به اعزام ناو جنگی سخن گفته، نشان‌دهنده عزم مادرید برای حفظ موضع خود است. در عین حال، ایتالیا با پیشنهاد تحویل کمک‌های ناوگان به قبرس یا بیت‌المقدس، تلاش دارد از درگیری مستقیم اجتناب کند.

این تفاوت رویکرد بین مادرید و رم، می‌تواند به شکاف در سیاست خارجی اروپا منجر شود یا حتی به تشکیل ائتلافی قوی‌تر برای حمایت از فلسطین بینجامد. در آینده، اگر اسپانیا موفق شود حمایت دیگر کشور‌های اروپایی را جلب کند، ممکن است شاهد تغییر پارادایم در سیاست اروپا نسبت به جنگ علیه غزه باشیم.